کشیدگی تاندون مچ دست که در جامعه به آن رگ به رگ شدن مچ نیز می‌گویند، آسیب شایعی است که بر روی تاندون‌های مچ دست اثر می‌گذارد. این مسأله زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌هایی که ماهیچه‌ها را به استخوان‌های مچ دست متصل می‌کنند، کشیده یا پاره شوند.
کشیدگی تاندون مچ دست می‌تواند منجر به درد، تورم و عدم توانایی حرکت مچ دست شود که تشخیص و رسیدگی سریع به وضعیت را مهم می‌سازد. مچ دست یک مفصل پیچیده و تشکیل شده از چندین استخوان، رباط و تاندون است که طیف وسیعی از حرکات مانند خم شدن، باز کردن و چرخاندن را برای فرد امکان‌پذیر می‌کند. تاندون‌های مچ دست با اتصال ماهیچه‌های ساعد به استخوان‌های دست و مچ، نقش مهمی در تسهیل این حرکات دارند.
در این مطلب می‌خواهیم به صورت کامل در مورد کشیدگی تاندون مچ دست صحبت کنیم و ببینیم که چگونه می‌توان از این آسیب جلوگیری کرد و روش درمان آن به چه صورت است.
کشیدگی تاندون مچ دست چیست؟
کشیدگی تاندون مچ دست به کشش یا پارگی تاندون مچ دست اشاره دارد. این آسیب معمولاً به دلیل حرکات مکرر، برخورد یا ضربه ناگهانی، انجام اشتباه حرکت در حین فعالیت بدنی یا استفاده بیش از حد و یا اعمال نیروی بیش از حد روی مچ دست رخ می‌دهد.
نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که درد‌ها و بعضی علائم پارگی تاندون مچ دست یا کشیدگی و رگ به رگ شدن آن از سایر آسیب‌های مچ دست، مانند شکستگی یا سایر درد‌های مچ دست متمایز است. کشیدگی تاندون مچ دست راست یا چپ به طور خاص برای تاندون‌هایی که ماهیچه‌ها را به استخوان‌های مچ متصل می‌کنند، رخ می‌دهد.
تاندون‌های مچ دست چه کاری را انجام می‌دهند؟
تاندون‌ها طناب‌هایی از جنس فیبر هستند که ماهیچه‌های ما را به استخوان متصل می‌کنند. اگر دقت کرده باشید ما در ورزش بدن سازی سعی می‌کنیم که ماهیچه‌های خود را تقویت کنیم تا بتوانیم وزن بیشتری را جا به جا کنیم. این ماهیچه‌ها از طریق یک بافت طناب شکل به استخوان متصل شده و استخوان را حرکت می‌دهند.
تاندون‌های مختلفی در دست ما وجود دارند که هر کدام وظیفه‌ای همچون حرکت دادن مچ دست در جهت بالا یا پایین را انجام می‌دهند. این تاندون‌ها از ساعد ما عبور می‌کنند.
به صورت کلی ۶ تاندون در مچ دست ما وجود دارد که هر کدام وظیفه مشخصی را در حرکت دادن مچ دست ما دارند:
- Flexor Carpi Radialis: این تاندون یکی از دو تاندونی است که به ما کمک می‌کند مچ خود را خم کنیم ( کف دست خود را بالا بیاوریم ). این تاندون به پایین استخوان دوم و سوم دست و همچنین استخوان تراپزیوم مچ دست متصل شده است.
- Flexor Carpi Ulnaris: این تاندون، دومین تاندونی است که به ما برای خم کردن مچ دست کمک می‌کند ( کف دست خود را بالا بیاوریم ). این تاندون به استخوان پیسیفروم مچ دست و همچنین استخوان پنجم دست متصل شده است.
- Palmaris Longus Tendon: این تاندون فقط در ۷۵ درصد انسان‌ها وجود دارد و اندازه‌های مختلفی را به خود می‌گیرد. این تاندون در صورت وجود در بدن شما عملکرد کمی دارد و معمولا در صورتی که تاندون‌های دیگر به دلایل مختلف دچار آسیب شوند، از این تاندون برای ترمیم آن‌ها استفاده می‌شود. ( جراحی Tendon Transfer )
- Extensor Carpi Radialis Brevis: این تاندون به ما کمک می‌کند که مچ دست را به سمت عقب خم کنیم. این تاندون از ساعد ما عبور کرده و به انگشت شست ما می‌رسد.
- Extensor carpi radialis longus: این تاندون نیز برای خم کردن به عقب مچ دست کاربرد دارد. علاوه بر این به ما کمک می‌کند که مچ دست را به سمت انگشت شست خم کنیم
- Extensor carpi ulnaris: این تاندون به کمک دو تاندون قبلی به ما کمک می‌کند که مچ دست خود را صاف نگه داریم. این تاندون همچنین به ما کمک می‌کند که مچ دست خود را به سمت انگشت کوچک خم کنیم.
تاندونیت مچ دست یا کشیدگی تاندون‌های مچ دست ممکن است در هر کدام از این تاندون‌ها به وجود بیاید.
علت کشیدگی تاندون و رگ به رگ شدن مچ دست
رگ به رگ شدن مچ دست چپ یا راست، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد و حوادث متعددی می‌تواند فرد را به این دردسر بیندازد. عللی مثل:
آسیب به مچ دست در اثر فعالیت‌های تکراری
درگیر شدن در فعالیت‌های تکراری که مچ دست را درگیر می‌کند، مانند تنیس یا بندمینتون، تایپ کردن، استفاده از موس کامپیوتر یا نواختن آلات موسیقی، می‌تواند در طول زمان به کشیدگی تاندون مچ دست منجر شود. فشار مکرر وارد بر تاندون‌ها می‌تواند منجر به رگ به رگ شدن مچ دست و در نهایت آسیب شود. این موضوع معمولاً در افراد راست دست منجر به کشیدگی تاندون مچ دست راست و در افراد چپ دست به رگ به رگ شدن مچ دست چپ می‌شود چرا که دست مورد استفاده در این فعالیت‌ها اغلب دست اصلی‌ست.
برخورد یا ضربه ناگهانی
برخورد یا ضربه ناگهانی، مانند افتادن روی دست در وضعیتی که دست کشیده شده یا برخورد و ضربه مستقیم به مچ، می‌تواند باعث کشیدگی یا پارگی تاندون مچ دست شود.
اجرای اشتباه حرکات ورزشی
تکنیک یا فرم نامناسب در حین فعالیت بدنی یا ورزش و به اصطلاح اشتباه زدن، می‌تواند خطر کشیدگی تاندون مچ و رگ به رگ شدن مچ دست را افزایش دهد. همچنین اعمال نیروی بیش از حد روی مچ دست می‌تواند فشار بدی را به تاندون‌ها وارد کرده و منجر به آسیب شود.
علائم کشیدگی تاندون مچ دست
علائم کش آمدن تاندون مچ دست معمولا با انواع ناراحتی، درد، خشکی و کاهش انعطاف حرکت مچ دست خود را نشان می‌دهد. از جمله علائم این آسیب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- درد و ناراحتی در مچ دست راست یا چپ
درد، یکی از علائم اولیه کشیدگی تاندون مچ دست است. فرد مبتلا ممکن است درد خفیف یا درد شدید و چاقومانندی در ناحیه مچ دست داشته باشد. درد ممکن است با حرکت یا فعالیت‌هایی که به تاندون‌های مچ فشار وارد می‌کند بدتر شود.
۲- تورم و التهاب در مچ دست
کشیدگی تاندون مچ دست اغلب منجر به تورم و التهاب در اطراف ناحیه آسیب دیده می‌شود. التهاب می‌تواند باعث شود که مچ دست متورم به نظر برسد و این تورم با لمس به خوبی احساس شود.
۳- محدوده حرکتی مچ دست خیلی کم می‌شود
افرادی که دچار کشیدگی تاندون مچ دست هستند گاهی در حرکت کامل مچ دست خود دچار مشکل شوند و کار‌هایی که نیاز به خم کردن مچ، بازکردن دست یا چرخاندن دست داشته باشد، برایشان سخت باشد.
۴- ضعف در مچ دست
در برخی موارد، کشیدگی تاندون مچ و رگ به رگ شدن می‌تواند منجر به ضعف و ناتوانی در مچ دست آسیب‌دیده شود. فرد ممکن است در نگه داشتن اشیاء مشکل داشته باشد یا احساس کند که مچ دستش در حین انجام فعالیت‌ها قدرت کافی ندارد.
کشیدگی تاندون مچ دست چطور تشخیص داده می‌شود؟
هنگام تشخیص کشیدگی تاندون مچ دست، پزشک متخصص و ارتوپد با گرفتن یک سابقه پزشکی کامل و ارزیابی علائم فرد و شرایط اطراف قسمت جراحت یا آسیب شروع می‌کند و سپس در مورد شروع علائم، هرگونه آسیب قبلی مچ دست، و ماهیت فعالیت‌هایی که فرد به طور منظم با مچ دست خود انجام می‌دهد سؤالاتی می‌پرسد.
سپس معاینه فیزیکی از مچ دست برای ارزیابی دامنه حرکت، قدرت مچ و بررسی بخش‌های حساس انجام می‌شود. در نهایت ممکن است آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا حتی MRI یا سونوگرافی برای تشخیص مناسب‌تر و رد کردن عوامل دیگر تجویز شود.
درمان کشیدگی تاندون مچ دست
برای درمان رگ به رگ شدن مچ دست، پزشکان و متخصصان با توجه به شدت آسیب و تشخیص خود دست به انتخاب‌های مختلفی می‌زنند. اولین گزینه برای خفیف نوع رگ به رگ شدن مچ دست، استراحت و عدم فشار روی مچ دست است.
استراحت و بهبود روش فعالیت‌ها
استراحت دادن به مچ دست آسیب دیده برای بهبودی ضروری است. از فعالیت‌هایی که درد یا فشار را تشدید می‌کنند باید اجتناب شود یا شیوه‌ی اجرای این فعالیت‌ها، اصلاح شود تا فشار بیشتر روی تاندون‌ها به حداقل برسد.
آتل‌بندی و ثابت کردن مفصل مچ دست
برای تقویت بهبودی و کاهش فشار روی تاندون‌ها، پزشک گاهی یک آتل یا بریس برای بی‌حرکت کردن موقت مچ تجویز می‌نماید. این موضوع به تثبیت مفصل مچ دست کمک و از حرکت بیش از حد آن در مرحله بهبود اولیه جلوگیری می‌کند.
یخ درمانی یا گرما درمانی
قرار دادن کمپرس یخ روی مچ دست آسیب دیده در مراحل اولیه، می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. کمپرس آب گرم هم در مرحله‌ی بعد، به افزایش گردش خون و تسریع بهبود تاندون‌ها یاری می‌رساند.
فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی
فیزیوتراپی نیز می‌تواند نقش مهمی در روند بهبودی کشیدگی تاندون مچ داشته باشد.
جراحی برای درمان کشیدگی تاندون مچ دست
در موارد نادری که درمان‌های غیرمخرب و غیرمداخله‌ای با شکست مواجه می‌شوند یا کشیدگی تاندون مچ دست خیلی، شدید است، جراحی ممکن است ضروری باشد. هدف جراحی ترمیم یا بازسازی تاندون‌های آسیب دیده و بازگرداندن عملکرد مناسب و ثبات مچ دست است.
پیشگیری از کشیدگی تاندون مچ دست
اقدامات زیادی می‌تواند از ابتلا به این مشکل پیشگیری نماید که در ادامه به چند مورد به صورت تیتروار اشاره می‌کنیم:
- حفظ ارگونومی و مکانیک بدن در طول فعالیت‌های روزانه و کار برای جلوگیری از کشیدگی تاندون مچ دست ضروری است.
- انجام منظم ورزش‌هایی که عضلات را تقویت می‌کند و انعطاف‌پذیری مچ دست را بهبود می‌بخشد، می‌تواند به جلوگیری از کشیدگی تاندون کمک کند.
- استفاده از انواع ساپروتر‌های مچ دست، مانند بریس‌ها یا آتل‌ها، می‌تواند محافظت بیشتری را در طول فعالیت‌هایی که به مچ دست فشار وارد می‌کند، ایجاد کند. گاهی برای برخی ورزش‌ها یا فعالیت‌های شغلی، استفاده از چنین تجهیزاتی توصیه شود.
- استراحت‌های دوره‌ای در طول فعالیت‌های مکرر یا شدید نیز می‌تواند از استفاده بیش از حد و فشار بر روی مچ دست جلوگیری کند.
سخن آخر
شناخت علائم و علل کشیدگی تاندون مچ دست برای تشخیص زودهنگام و درمان مناسب حیاتی است. مدیریت سریع و مناسب، از جمله استراحت، بی‌حرکت‌سازی، درمان و استراتژی‌های پیشگیری، می‌تواند به بهبودی مؤثر افراد کمک کند و خطر کشیدگی مکرر تاندون مچ دست را کاهش دهد. حتماً از پزشک متخصص کمک بگیرید و از خوددرمانی یا استفاده از روش‌های درمان کشیدگی تاندون مچ دست با طب سنتی پرهیز کنید و با پیروی از راهنمایی‌های پزشک ارتوپد بهبود موفقیت‌آمیز و سلامت طولانی مدت مچ دست دست بیابید.
سوالات متداول
۱- اگر تاندون مچ دست کشیده شود، چه می‌شود؟
معمولا کشیدگی تاندون مچ دست باعث احساس درد در بیمار می‌شود. مخصوصا زمانی که بیمار می‌خواهد مچ دست خود را به سمت عقب، جلو یا طرفین خم کند. در هنگام کار کردن با مچ دست، احساس درد یا خشکی در بیمار وجود خواهد داشت و ممکن است نتواند به صورت کامل مچ دست خود را خم کند.
منبع: assh.org
