جراحی مچ دست برای رسیدگی به شرایط و حل مشکلات و آسیبهای مختلف روی مفصل مچ دست انجام میشود. مچ دست نقش مهمی در حرکت و عملکرد دست دارد و حفظ سلامت آن مانند دیگر قسمتهای بدن، ضروری است. جراحی مچ دست یک راه حل رایج مناسب افرادی است که از آسیبهای شدید مچ دست، شکستگی، درد مزمن یا بیماریهای تخریبی که به درمانهای غیر جراحی پاسخ نمیدهند، رنج میبرند.
در این مقاله و راهنمای جامع، به بررسی کامل عمل جراحی مچ دست خواهیم پرداخت، به جراحی آرتروسکوپی مچ دست و سایر انواع عملهای جراحی مچ دست نیز اشاره میکنیم و موارد استفادهی جراحی، شرح آن، عوارض بالقوه و مراقبتهای ضروری پس از عمل مورد نیاز برای بهبود موفقیتآمیز را مورد به مورد بررسی خواهیم کرد. پس تا انتها با ما همراه باشید.
آناتومی مچ دست
قبل از پرداختن به عمل جراحی مچ دست، شناخت آناتومی اولیه مچ دست ضروری است. مچ دست مفصلی پیچیده است که ساعد را به دست متصل میکند. این مفصل چندین استخوان، رباط، تاندون و عصب دارد که با هم کار میکنند تا انعطافپذیری و قدرت را برای دست ایجاد نمایند. استخوانهایی که مچ دست را تشکیل میدهند شامل دو استخوان ساعد، رادیوس و اولنا هستند که با استخوانهای مچ دست مفصل میشوند. این استخوانهای مچ دست، که در مجموع هشت استخوان هستند، قسمت پروکیسمال مچ را تشکیل میدهند و در دو ردیف قرار گرفتهاند. ردیف انتهایی استخوانهای مچ دست به استخوانهای متاکارپ دست متصل میشود. کل ساختار توسط رباطها و تاندونهای متعدد پشتیبانی و تثبیت میشود و امکان انجام حرکات مختلف مانند خم شدن، کشیدن، برداشتن و فشاردادن را فراهم میکند.
جراحی آرتروسکوپی مچ دست
جراحی آرتروسکوپی مچ دست یا جراحی بسته یک روش جراحی کمتر تهاجمی است که به جراحان متخصص دست اجازه میدهد تا مشکلات مفصل مچ را از طریق برشهای کوچک با استفاده از آرتروسکوپ ببینند و تشخیص و درمان کنند. آرتروسکوپ (چیزی شبیه وسیلهی مورد استفاده در آندوسکوپی اما کوچکتر) یک لوله نازک و منعطف مجهز به یک منبع نور و یک دوربین است که تصاویر را به مانیتور منتقل میکند و جراح را قادر میسازد تا ساختارهای داخلی مچ دست را در لحظه مشاهده کند.
در طی جراحی آرتروسکوپی مچ دست، بیمار معمولاً تحت بیهوشی کلی یا موضعی قرار میگیرد. سه تا چهار برش کوچک، هر یک به طول ۰٫۵ تا ۱ سانتیمتر، در اطراف مفصل مچ ایجاد میشود. از طریق این برشها، آرتروسکوپ و ابزار جراحی تخصصی وارد مفصل مچ میشوند. جراح ابتدا مفصل را از نظر هرگونه ناهنجاری مانند شکستگی، آسیب رباط یا آسیب غضروف بررسی میکند. بسته به تشخیص، روشها و اقدامات مختلفی ممکن است انجام شود که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
جراحی شکستگی مچ دست
شکستگی مچ دست به خصوص در موارد سقوط، آسیبهای ورزشی یا تصادفات شایع است. پس از ارزیابی کامل، جراح معمولاً از تکنیکهای آرتروسکوپی برای تنظیم مجدد، جایجایی و تثبیت استخوانهای شکسته استفاده کند. این روش نیاز به برشهای بزرگتر را کمتر کرده، آسیب بافتی را به حداقل میکند و ریکاوری پس از عمل را سریعتر میکند.
ترمیم رباط و تاندون
از جراحی آرتروسکوپی مچ دست برای ترمیم رباطها یا تاندونهای آسیب دیده نیز استفاده میشود. رباطها نوارهای محکمی از بافت همبند هستند که مفصل مچ دست را ساپورت میکنند و تاندونها طنابهایی هستند که ماهیچهها را به استخوانها متصل میکنند. آسیب به این ساختارها میتواند منجر به بیثباتی مچ دست و اختلال در عملکرد دست شود.
با استفاده از آرتروسکوپ، جراح میتواند میزان آسیب رباط یا تاندون را دقیق ببیند و درمان دقیقی را صورت دهد. در برخی موارد نیز، ممکن است از پیوند بافت برای تقویت رباطهای ترمیم شده استفاده شود.
برای ترمیم پارگی رباط مچ دست، تنها روش درمانی، جراحی مچ دست میباشد.
سینوویت
برداشتن سینوویوم ملتهب به روش آرتروسکوپی میتواند علائم ناشی از سینوویت را کاهش دهد.
آسیب غضروف
آرتروسکوپی به جراح اجازه میدهد تا آسیب غضروف را ارزیابی و درمان کند و خطر مشکلات مفصلی طولانی مدت را کاهش دهد.
شکستگی استخوان اسکافوئید
اسکافوئید یکی از ۸ استخوان مچ دست است که با توجه به آناتومی آن در هنگام ضربه ممکن است دچار شکستگیهای پنهانی شود. جراحی مچ دست گزینه قطعی برای درمان شکستگی استخوان اسکافوئید محسوب میشود.
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال وضعیتی است که در اثر فشردگی عصب مدیان هنگام عبور از تونل کارپال باریک در مچ دست ایجاد میشود. در برخی موارد، جراح ممکن است یک آرتروسکوپی مچ دست انجام دهد تا فشار روی عصب را کم کند، درد را کاهش دهد و عملکرد دست را بازیابد.
گیر افتادگی مچ دست (Wrist Impingement)
برخورد یا گیرافتادگی مچ دست زمانی اتفاق میافتد که بافتهای نرم در داخل مفصل مچ دست در طی حرکات خاصی فشرده میشوند. جراحی آرتروسکوپی میتواند با برداشتن بافت اضافی یا خارهای استخوانی که باعث ایجاد مشکل میشود، گیرأفتادگی را برطرف کند.
کیست گانگلیون
کیستهای گانگلیونی کیسههای پر از مایع هستند که اغلب در نزدیکی تاندونها یا مفاصل ایجاد میشوند. برای از بین بردن این کیستها نیز میتوان از جراحی آرتروسکوپی استفاده کرد که باعث تسکین و کاهش خطر عود میشود. کیست مچ دست یکی از بیماریهایی است که میتواند هدف عمل جراحی مچ دست قرار بگیرد.
آرتروز مچ دست
در صورتی که مبتلا به آرتروز مچ دست باشیم و روشهای دارویی و غیر جراحی نتواند درد ما را کم کند و بیماری به شرایط شدید برسد، تنها راه درمان ممکن، جراحی مچ دست میباشد.
آرتروسکوپی مچ دست برای اهداف تشخیصی
جدای از مداخلات درمانی، جراحی آرتروسکوپی مچ دست نقش مهمی در تشخیص نیز دارد. در مواردی که علت درد یا اختلال عملکرد مچ دست مشخص نیست، جراح میتواند مستقیماً مفصل را بوسیله آرتروسکوپ معاینه کرده و مشکل را شناسایی کند. این روش، امکان تشخیص دقیق و درمان مناسب را فراهم میکند. البته این روش در کنار MRI میتواند تشخیص بهتری را به وجود بیاورد و بسته به نوع بیماری پزشک ممکن است از هر دو یا یکی از روشها استفاده کند.
عوارض آرتروسکوپی مچ دست
آرتروسکوپی مچ دست به طور کلی روشی بیخطر به شمار میآید، اما مانند هر روش جراحی، خطراتی مانند عفونت، خونریزی، آسیب عصبی یا عروق خونی و سفتی در مفصل را به همراه دارد. با این حال، این عوارض نسبتاً نادر هستند و اغلب میتوان با مراقبتهای پزشکی سریع آن را مدیریت کرد.
درد بعد از جراحی مچ دست
شکستگی مچ دست میتواند دردناک باشد، و غیر معمول نیست که بیماران پس از انجام عمل جراحی شکستگی مچ، احساس ناراحتی کنند. شدت درد ممکن است بسته به پیچیدگی شکستگی و تحمل درد فردی متفاوت باشد. عوامل متعددی در ایجاد درد بعد از عمل جراحی شکستگی مچ دست نقش دارند:
- التهاب بافت: پس از جراحی، بدن یک پاسخ التهابی را برای بهبود بهبودی آغاز میکند. این التهاب میتواند منجر به درد و تورم در اطراف محل جراحی شود.
- تحریک اعصاب: دستکاری بافتها در حین جراحی، به ویژه اعصاب نزدیک، میتواند باعث تحریک و در نتیجه درد موضعی یا احساساتی مانند گزگز و بیحسی شود.
- درد معمول در روند درمان: همانطور که استخوانها و بافتهای نرم بهبود مییابند، درد همچنان حس میشود. فرآیند بازسازی استخوان و ترمیم بافت میتواند باعث ایجاد درد و حساسیت در ناحیه آسیب دیده شود.
برای کاهش درد، جراحان اغلب داروهای ضد درد مانند استأمینوفن، ایبوپروفن یا مسکنهای قویتر را در صورت لزوم تجویز میکنند. همچنین قرار دادن کمپرس یخ روی ناحیه جراحی در مراحل اولیه میتواند به کاهش تورم و کاهش درد کمک کند. بالا بردن دست بالاتر از سطح قلب میتواند تورم را کاهش داده و گردش خون را بهبود بخشد، که باعث کاهش درد میشود
طول و زمان درمان در جراحی مچ دست
مدت زمان درمان با جراحی مچ دست بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع و محل شکستگی، سلامت کلی بیمار و میزان پیروی از دستورالعملهای مراقبتهای بعد از عمل میتواند متفاوت باشد. به طور کلی، درمان شکستگی مچ دست شامل چندین مرحله است که هر کدام جدول زمانی خاص خود را دارد و جراح به شما نکات مورد نیاز را خواهد گفت.
چه چیزی برای شکستگی مچ دست خوب است؟
پس از جراحی شکستگی مچ دست، انجام اقدامات مناسب برای ارتقاء بهبود و بهبود سریعتر و بهتر ضروری است. اقدامات زیر به بهبود موفقیتآمیز کمک میکند:
- مراقبت مناسب از زخم و جلوگیری از عفونت
- کاهش درد با روشهای مختلف و یا با مسکنها
- آتلبندی و بیحرکت کردن یا محدود کردن حرکت مچ دست
- فیزیوتراپی نقش مهمی در بازیابی عملکرد مچ دارد.
- تغذیه صحیح برای سلامت استخوان
- اصلاح سبک زندگی
مراقبتهای بعد از عمل مچ دست
پس از جراحی، معمولاً به بیماران توصیه میشود که یک برنامه توانبخشی جامع شامل فیزیوتراپی و تمرینات برای بازیابی قدرت و تحرک مچ دست را دنبال کنند. مدت زمان توانبخشی به شدت بیماری و روند بهبودی فرد بستگی دارد. جراحی آرتروسکوپی مچ دست، یا جراحی بسته مچ دست، یک روش بسیار مؤثر و کم تهاجمی برای درمان انواع شرایط مچ دست است. با مزایای برشهای کوچکتر، کاهش ترومای بافتی، و زمان بهبودی سریعتر، به گزینهای عالی برای بسیاری از بیماران تبدیل شده است. با این حال، تصمیم به انجام جراحی مچ دست باید با مشورت یک جراح ارتوپد متخصص گرفته شود.
هزینه جراحی مچ دست
هزینه جراحی مچ دست بسته به نوع بیماری متفاوت است. در صورتی که پزشک معالج شما، جراحی مچ دست را برای درمان بیماری شما انتخاب کند، هزینه جراحی بر اساس نوع بیماری، مدت زمان عمل، بیمارستان و بیمه شما متفاوت خواهد بود. قبل از انجام عمل جراحی تمامی هزینههای جراحی به شما گفته خواهد شد و سپس نامه بستری در بیمارستان و زمان عمل مشخص خواهد شد.
سخن نهایی
جراحی مچ دست باید توسط پزشک فوق تخصص دست و در صورت نیاز انجام شود. در بسیاری از بیماریها معمولا روشهای غیر جراحی برای بیمار انتخاب شده تا از عوارض جراحی پرهیز کنیم ولی در بعضی از آسیبها چارهای جز جراحی نیست و اگر این جراحی توسط یک پزشک فوق تخصص انجام شود، عوارض به شدت کاهش خواهد یافت و بیمار در زمان کمتری به زندگی عادی بازخواهد گشت.
خوشحال میشویم هر سوالی که در مورد جراحی مچ دست دارید را در بخش نظرات از ما پرسیده و سعی میکنیم در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما باشیم.
منبع: versusarthritis.org