درد شانه یکی از مبهم‌ترین دردهایی است که در بدن انسان ممکن است به وجود بیاید و از آنجایی که اعصاب زیادی از نقاط مختلف بدن حرکت کرده و با اعصاب شانه در ارتباط هستند، ممکن است که دردی که در شانه خود احساس می‌کنید، ارتباطی به خود شانه نداشته باشد.
برای اینکه مشخص شود مشکل شانه و دست شما چیست و به چه بیماری‌ای مبتلا هستید، ما در کلینیک دکتر روزبه تقوی یک مطلب کامل و جامع در مورد درد شانه تهیه کردیم و شما می‌توانید با مطالعه این مطلب متوجه شوید که درد شانه و کتف شما به چه دلیل است.
مفصل شانه چیست؟
شانه از دو مفصل تشکیل شده است: مفصل آکرومیوکلاویکولار و مفصل گلنوهومرال. مفصل آکرومیو کلاویکولار جایی است که آکرومیون، بخشی از استخوان کتف، و ترقوه به هم می‌رسند. مفصل گلنوهومرال جایی است که سر هومرال و حفره گلنوئید به هم می‌رسند. روتاتور کاف، استخوان بازو (هومروس) را به کتف متصل می‌کند و از تاندون‌های چهار ماهیچه، سوپرا اسپیناتوس یا بالاخاری، تحت خاری یا اینفرا اسپیناتوس، ترزمینور یا ماهیچه گرد کوچک و ساب اسکاپولاریس تشکیل شده است. تاندون‌ها عضله را به استخوان متصل می‌کنند. عضلات نیز به نوبه خود با کشیدن تاندون‌ها، استخوان‌ها را حرکت می‌دهند.
عضلات روتاتور کاف، استخوان بازو را محکم در حفره نگه می‌دارند. حفره یا گلنوئید کم‌عمق و صاف است. این حفره توسط بافت نرمی به نام لابروم احاطه شده است که حفره عمیق‌تری را ایجاد می‌کند که متناسب با سر هومرال شکل می‌گیرد. کپسول مفصلی، مفصل شانه را احاطه کرده است. این کپسول در حقیقت یک کیسه پر از مایع است که مفصل را روان نگه می‌دارد. این مفصل از رباط‌ها ساخته شده است. رباط‌ها بافت‌های نرمی هستند که استخوان را به استخوان متصل می‌کنند. آسیب‌های شانه می‌تواند در هر قسمت از شانه رخ دهد.
دلیل درد شانه راست یا چپ
طیف وسیعی از بیماری‌ها و شرایط فیزیکی می‌تواند باعث درد شانه بشوند. در این بخش به شکل خلاصه به تعدادی از دلایل ایجاد درد شانه می‌پردازیم.
درد شانه راست و کبد
بزرگ شدن یا تورم کبد می‌تواند باعث درد در شانه راست بشود. دلیل این درد این است که کبد بزرگ شده اعصابی را تحریک می‌کند که به اعصاب شانه متصل هستند. این پدیده درد ارجاعی (Referred Pain) نامیده می‌شود.
درد شانه چپ و قلب
درد ناگهانی شانه چپ گاهی اوقات می‌تواند نشانه حمله قلبی باشد. اگر احساس فشار یا درد ناگهانی و شدید در شانه خود دارید، به‌خصوص اگر درد از قفسه سینه به فک، بازو یا گردن سمت چپ کشیده شود، یا همراه با تنگی نفس، سرگیجه یا تعریق باشد با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
درد شانه راست و بازو
درد در شانه و بازوی راست اغلب به دلیل آسیب‌دیدگی عضله، تاندون یا رباط، یا آسیب به اعصاب محیطی در آن نواحی ایجاد می‌شود. در برخی موارد، به‌ویژه در شرایطی که این درد در شانه سمت چپ احساس بشود، می‌تواند نشانه حمله قلبی باشد.
درد شانه و گردن
درد گردن و شانه معمولاً به دلیل کشیدگی یا رگ‌به‌رگ شدن ناشی از فشار بیش از حد یا وضعیت نامناسب بدن ایجاد می‌شود. گاهی اوقات این درد به‌خودی‌خود برطرف می‌شود. همچنین تمرینات کششی و تقویتی می‌توانند این درد را درمان کنند. گاهی اوقات درد گردن و شانه به دلیل شکستگی در استخوان‌های شانه است. شدت درد معمولاً به شما هشدار می‌دهد که نیاز به کمک پزشکی دارید. در موارد بسیار نادر، این درد می‌تواند ناشی از علل دیگری مانند سنگ کیسه صفرا یا سرطان باشد دو وضعیت اضطراری – حمله قلبی و سکته مغزی – نیز می‌توانند باعث درد ناگهانی گردن و شانه شوند. این موارد باید بلافاصله درمان شوند.
در مورد شکستگی شانه و درمان گرفتگی های رگ دست و شانه در مطلب دیگری به صورت مفصل صحبت کردیم.
ارتباط درد شانه با معده
بیماری‌های معده یا شرایطی مانند پانکراتیت یا التهاب کیسه صفرا می‌توانند باعث درد ارجاعی شانه شوند. رایج‌ترین علامتی که نشان‌دهنده وجود مشکلات معده یا شرایطی مانند التهاب حاد کیسه صفرا (کوله سیستیت حاد) هستند، درد شکمی است که چندین ساعت طول می‌کشد. این درد معمولاً در وسط یا سمت راست قسمت فوقانی شکم شما احساس می‌شود. همچنین ممکن است به شانه راست یا پشت نیز انتشار پیدا کند.
درد شانه و ارتباط آن با کیسه صفرا
هنگامی که کیسه صفرا ملتهب و متورم می‌شود، عصب فرنیک را تحریک می‌کند. عصب فرنیک از شکم و قفسه سینه به سمت گردن کشیده می‌شود. با خوردن غذاهای چرب و یا وجود مشکلاتی در کیسه صفرا، این عصب تحریک می‌شود و باعث ایجاد درد ارجاعی در ناحیه کتف راست می‌شود.
درد شانه هنگام خواب
احساس درد شانه هنگام خواب دلایل مختلفی دارد. برخی از شایع‌ترین دلایل این درد عبارت‌اند از آسیب‌دیدگی روتاتور کاف، بورسیت و آرتروز. خوابیدن به پهلو، فشار بیشتری روی شانه شما وارد می‌کند و باعث ناراحتی یا درد می‌شود. خوابیدن روی شانه‌ای که قبلاً دردناک یا آسیب‌دیده است می‌تواند باعث تشدید درد شود. اگر در شب دچار درد شانه شدید، سعی کنید موقعیت خواب خود را تنظیم کنید تا به طور مستقیم روی شانه‌تان قرار نگیرید. از بالش برای جلوگیری از غلتیدن روی شانه استفاده کنید. همچنین مصرف داروهای مسکن بدون نسخه و رعایت بهداشت خواب نیز ممکن است مفید باشد.
درد شانه راست و زیر بغل
درد شانه که همراه با درد زیربغل است، ممکن است ناشی از آسیب عضلانی یا تورم غدد لنفاوی به دلیل عفونت باشد. بااین‌حال، درد زیربغل در برخی شرایط می‌تواند نشان‌دهنده مشکل جدی‌تری مانند سرطان یا آنژین نیز باشد.
درد شانه در هنگام نفس‌کشیدن
- تاندونیت (التهاب تاندون): التهاب تاندون‌های شانه که به تاندونیت معروف است، می‌تواند هنگام نفس‌های عمیق باعث درد شانه بشود. در مورد کشیدگی و پارگی تاندون شانه در اینجا مطلب بیشتری را نوشتهایم.
- کوستوکندریت (التهاب غضروف دنده‌ای): به التهاب غضروف‌هایی که دنده‌ها را به جناق سینه متصل می‌کنند، گفته می‌شود. این عارضه می‌تواند در هنگام تنفس عمیق باعث ایجاد درد تیز یا تیر کشنده در شانه شود.
- پنومونی (ذات‌الریه): زمانی که ریه‌ها عفونی می‌شوند، پنومونی می‌تواند رخ دهد که منجر به پلورزی (التهاب پرده جنب) و در نهایت درد شانه هنگام نفس عمیق شود.
- بیماری کیسه صفرا: مواردی مانند سنگ کیسه صفرا یا التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) می‌توانند باعث ایجاد درد ارجاعی در ناحیه شانه شوند که منجر به ناراحتی در هنگام نفس‌های عمیق می‌گردد.
- سرطان ریه: در برخی موارد، درد شانه در هنگام تنفس عمیق می‌تواند یک علامت غیرمنتظره از سرطان ریه باشد. احساس درد یا ناراحتی در ناحیه شانه یا کتف که هنگام سرفه، خنده یا نفس عمیق کشیدن تشدید می‌شود، ممکن است به دلیل فشار تومور بر بافت‌های اطراف باشد.
درد شانه در هنگام بارداری
درد شانه در دوران بارداری می‌تواند در هر زمانی و به دلایل مختلفی ایجاد شود. در اغلب موارد، این درد طبیعی است. این درد به دلیل تغییراتی که در عضلات و مفاصل شما رخ می‌دهد، ایجاد می‌شود. برخی از دلایل احتمالی عبارت‌اند از کشیدگی کمر، خوابیدن در وضعیت نامناسب، نداشتن ترکیب بدنی مناسب و ایستادن طولانی‌مدت.
درد شانه معمولی در دوران بارداری ممکن است به شکل سفتی یا کوفتگی احساس شود. این درد نباید به‌صورت تیرکشیدن یا درد شدید باشد. درد شانه در دوران بارداری، در برخی موارد می‌تواند نشانه حاملگی اکتوپیک، پره اکلامپسی و سنگ کیسه صفرا نیز باشد.
معمولا درد مچ دست در بارداری شایع تر از درد شانه در دوران حاملگی برای بانوان است.
تیرکشیدن شانه
تیرکشیدن شانه چپ درصورتی‌که به شکل ناگهانی اتفاق بیفتد و با علائم دیگری مانند تنگی نفس و کاهش هوشیاری همراه باشد، می‌تواند نشان‌دهنده حملات قلبی باشد. درصورتی‌که تیرکشیدن شانه در قسمت راست بدن احساس بشود، ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکل یا بیماری خاصی در قسمت دیگری از بدن، مثلاً معده یا کیسه صفرا باشد. برای پی‌بردن به علت درد شانه باید حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید و با توصیف‌کردن نوع و ناحیه درد شانه، به تشخیص دقیق علت این درد کمک کنید.
درد مفصل شانه
درد مفصل شانه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شایع‌ترین دلایل آن عبارت‌اند از:
- آرتروز شانه (التهاب مفصل)
- بورسیت (التهاب بورس)
- دررفتگی شانه یا گیرافتادگی شانه
- خشکی مفصل شانه (کپسولیت چسبنده یا شانه یخ‌زده)
- آسیب استخوان، عضله یا بافت نرم (کشیدگی عضله، پارگی یا شکستگی)
- تاندونیت (التهاب تاندون)
در صورتی که درد شانه به دلیل پارگی تاندون یا مشکل استخوانی در مفصل باشد، تنها راه درمانی آن، جراحی شانه است که بهتر است که این جراحی را به بهترین جراح شانه در تهران سپرده و با خیال راحت روند درمان خود را آغاز کنید.
درد سرشانه
آسیب‌هایی مانند کشیدگی عضلات یا دررفتگی‌هایی که در ورزش‌هایی مانند بدنسازی رخ می‌دهند می‌توانند باعث احساس درد در قسمت سرشانه بشوند. برای تشخیص علت دقیق درد سرشانه حتماً به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید و نوع درد را برای پزشک توصیف کنید تا پزشک از طریق شرح‌حال شما و آزمایش‌هایی که انجام می‌دهد، به علت دقیق درد شانه پی ببرد و درمان مناسب برای آن درد را شروع کند.
درد پشت شانه
درد بین دو کتف یا درد در پشت شانه می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. یکی از دلایل شایع این نوع درد، آسیب به عضله یا تاندونی در اطراف کتف است. البته دلایل جدی‌تری مانند استئوآرتریت، اسکولیوز، فیبرومیالژیا و… نیز محتمل هستند. انواع خاصی از سرطان ریه، مانند تومور Pancoast در قسمت بالایی ریه، علاوه بر درد بالای کمر، می‌تواند باعث درد در پشت شانه نیز بشود. محل سرطان در بدن می‌تواند بر جایی که احساس درد می‌کنید تأثیر بگذارد.
آیا درد شانه به اعصاب ربط دارد؟
بله. درد شانه می‌تواند از منابع مختلفی مانند تاندونیت، آرتریت، پارگی غضروف و بسیاری از شرایط و آسیب‌های پزشکی دیگر ایجاد شود. یکی دیگر از علل شایع درد شانه، تحت‌فشار قرارگرفتن عصب در قسمت فوقانی ستون فقرات است که به آن رادیکولوپاتی گردنی نیز می‌گویند. زمانی که خارهای استخوانی در اطراف دیسک‌های ستون فقرات ایجاد می‌شوند، عصب ممکن است تحت‌فشار قرار گیرد.
برای درد شانه به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
در شرایطی که درد شانه به شکل ناگهانی در یکی از شانه‌ها ایجاد شده، مانند درد ناگهانی و تیز در شانه چپ، برای تشخیص علت درد و مداخله فوری باید در سریع‌ترین زمان ممکن به اورژانس و پزشک عمومی مراجعه کنید تا پزشک علت اولیه درد شانه را تشخیص بدهد.
در موارد دیگر، برای درمان درد شانه بهتر است به متخصصان ارتوپدی به خصوص فوق تخصص دست و شانه مراجعه کنید. جراحان و متخصصان ارتوپد، در درمان درد شانه و آرنج و سایر دردهای اسکلتی و عضلانی متخصص هستند.
علت درد شانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک متخصص برای پیداکردن علت درد شانه، سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند و یک سری از معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد. پزشک ناحیه دردناک و تورم را بررسی می‌کند و همچنین دامنه حرکتی و ثبات مفصل را ارزیابی می‌کند. تصویربرداری‌هایی مانند اشعه ایکس یا MRI می‌توانند تصاویر دقیقی از شانه شما برای کمک به تشخیص ایجاد کنند.
علاوه بر این موارد، ممکن است پزشک متخصص برای تعیین علت درد سؤالاتی را بپرسد. سؤالاتی مانند:
- درد در یک شانه احساس می‌شود یا هر دو؟
- این درد ناگهانی شروع شد یا خیر؟
- آیا درد به سایر نقاط بدن شما نیز منتقل می‌شود؟
- آیا می‌توانید ناحیه دقیق درد را مشخص کنید؟
- وقتی حرکت نمی‌کنید هم درد را احساس می‌کنید؟
- آیا شانه شما هنگام انجام حرکات خاصی بیشتر درد می‌کند؟
- درد تیز است یا خیر؟
- آیا ناحیه دردناک قرمز، داغ یا متورم شده است؟
- آیا درد شما را در طول شب بیدار نگه می‌دارد؟
- چه چیزی باعث بدتر شدن و چه چیزی باعث بهبودی آن می‌شود؟
- آیا به دلیل درد شانه مجبور شده‌اید فعالیت‌های خود را محدود کنید؟
درمان درد شانه به چه صورت است؟
درمان درد شانه بسته به علت آن متفاوت است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- محدودکردن فعالیت‌های بدنی که نیاز به استفاده از مفصل‌های شانه و بازوها دارد.
- مصرف داروهای ضددرد و مسکن‌های بدون نیاز به نسخه یا تجویز شده توسط پزشک برای کاهش التهاب و درد.
- مراجعه به متخصص کاردرمانی یا فیزیوتراپیست برای انجام حرکات اصلاحی، بازیابی قدرت و توان و بهبود انعطاف‌پذیری.
- بی‌حرکت سازی، مانند نگه‌داشتن بازو در اسلینگ، برای محدودکردن حرکت درحالی‌که شانه بهبود می‌یابد.
- انجام عمل جراحی برای ترمیم اجزای شانه یا تعویض مفصل شانه.
پزشک متخصص ارتوپدی پس از تشخیص، در خصوص گزینه‌های درمانی برای درد شانه با شما صحبت خواهد کرد. برای کاهش درد شانه می‌توان از درمان‌های خانگی مؤثر نیز کمک گرفت. برخی از این درمان‌های خانگی عبارت‌اند از:
- مصرف NSAID (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) برای درد و التهاب طبق دستور یا مصرف استامینوفن برای درد.
- قراردادن کمپرس یخ روی شانه. اگر در شانه خود ورم دارید، آن را حرارت ندهید؛ زیرا در چنین شرایطی گرما می‌تواند ورم و درد را تشدید کند.
- کشش عضلات
- ماساژ شانه
- استراحت‌کردن
توجه کنید که به صورت کلی می‌توان گفت که اگر درد شانه شما پس از ضربه و به صورت ناگهانی با شدت زیادی شروع شود، معمولا نشان دهنده یک آسیب جدی است که جراحی شانه را به عنوان یک گزینه درمانی بر روی میز قرار می‌دهد و در صورتی که درد کم باشد، در ابتدا با دارودرمانی و فیزیوتراپی درمان آغاز خواهد شد.
البته این امر بسته به بیماری، نوع آسیب و شرایط بیمار نیز متفاوت است.
بهترین فوق تخصص شانه در ایران
آقای دکتر روزبه تقوی با داشتن فوق تخصص دست و شانه در ایران از جمله معدود پزشکانی محسوب می‌شوند که تخصص خود را در اندام فوقانی یعنی دست و شانه گرفته و تجربه بسیار زیادی در عمل‌های جراحی و درمان بیماران شانه داشته‌اند.
برای دریافت نوبت معاینه از ایشان در شهر تهران یا کرج می‌توانید از دکمه‌های نوبت دهی آنلاین استفاده کرده و یا با تماس با شماره ۰۹۳۶۷۷۷۷۵۵۷ وقت خود را به صورت تلفنی از منشی دریافت کنید.
