دررفتگی مفصل آرنج یکی از آسیب‌های آرنج است که در آن یکی از استخوان‌های تشکیل دهنده آرنج از جای خود خارج شده و بیمار دچار درد و محدودیت حرکتی شدید می‌شود. دررفتگی آرنج می‌تواند به صورت کامل و یا نیمه دررفتگی باشد و پس از تشخیص آن باید نسبت به جا انداختن مفصل آرنج اقدام کرد.
دررفتگی آرنج بیشتر در کودکان اتفاق می‌افتد ولی بزرگسالان نیز ممکن است به این آسیب دچار شوند. در این مطلب می‌خواهیم در مورد دررفتگی مفصل آرنج دست به صورت کامل صحبت کرده و ببینیم که این آسیب چه علائمی دارند و چگونه درمان می‌شود.
آناتومی مفصل آرنج و دررفتگی آن
مفصل آرنج از بهم پیوستن ۳ استخوان رادیوس و اولنا که از سمت دیگر به مچ دست می‌رسند و استخوان بازو که از سمت دیگر به مفصل شانه می‌رسد، تشکیل شده است. کافیست که یکی از این ۳ استخوان از محل خود خارج شده و ما دچار درفتگی آرنج خواهیم شد.
دررفتگی آرنج می‌تواند به ۵ شکل اتفاق بیافتد که در عکس زیر می‌توانید مشاهده کنید:
- حرکت استخوان بازو به سمت جلو
- حرکت استخوان بازو به سمت خلف
- فاصله افتادن بین رادیوس و اولنا (واگرایی)
- نزدیک شدن اولنا به رادیوس
- نزدیک شدن رادیوس به اولنا
در هر کدام از این حالت‌ها، مفصل آرنج از شکل اصلی خود فاصله گرفته و بیمار نمی‌تواند دست خود را به درستی باز و بسته کند.
هر کدام از ۳ استخوان گفته شده شکل خاص خود را دارند و رباط‌های متصل شده به استخوان‌ها آن‌ها را در مفصل آرنج در کنار یکدیگر نگه می‌دارند. مفصل آرنج هم یک مفصل لولا شکل در نظر گرفته شده و هم یک مفصل گوی و کاسه‌ای (مانند مفصل شانه) است. آرنج می‌تواند انسان را قادر به انجام ۲ حرکت مختلف کند:
- خم و راست شدن: با توجه به لولایی بودن مفصل آرنج، انسان می‌تواند دست خود را باز (اکستانسیون) یا خم و بسته (فلکسیون) کند.
- چرخاندن: حرکت چرخشی در مفصل آرنج به دلیل گوی و کاسه‌ای بودن آن امکان پذیر است. دست انسان می‌تواند به سمت بالا (سوپینیشن) و به سمت پایین (پرونیشن) حرکت کند.
در صورتی که دچار دررفتگی مفصل آرنج شویم، هر کدام از این ۴ نوع حرکت می‌تواند مختل شوند و یا دامنه حرکتی کامل را نداشته باشند.
علائم دررفتگی آرنج دست
مهمترین علائم دررفتگی آرنج دست این است که بیمار نمی‌تواند به درستی دست خود را حرکت دهد. از جمله علائم دررفتگی آرنج دست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد زیاد در آرنج
- ناتوانی در خم و راست کردن دست
- ناتوانی در چرخاندن ساعد در ۲ جهت رو به بالا و رو به پایین
- ضعیف شدن مفصل آرنج
- تغییر شکل ظاهری آرنج
- تورم، التهاب و کبودی در آرنج
دررفتگی آرنج می‌تواند کامل یا جزیی باشد که با این نوع از دررفتگی، نیمه دررفتگی آرنج نیز گفته می‌شود. در علم پزشکی به نیمه دررفتگی آرنج، سابلوکساسیون نیز گفته می‌شود. مفصل آرنج بعد از مفصل شانه بیشترین شانس و احتمال را برای دررفتگی دارد. در نیمه دررفتگی‌ها معمولا استخوان‌ها از جای خود خارج نشده و کشیدگی و پاره شدن رباط‌ها باعث ایجاد محدودیت حرکتی در بیمار می‌شود.
در کودکان دررفتگی مفصل آرنج بسیار شایع است. دررفتگی آرنج در کودکان ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که والدین سعی می‌کنند با گرفتن ساعد دست کودک وی را جابه‌جا کنند.
پزشکان دررفتگی آرنج را بر اساس شدت آن به ۳ حالت زیر نیز تقسیم می‌کنند:
- دررفتگی ساده آرنج: در این نوع دررفتگی آسیبی به استخوان‌ها وارد نشده و بیشتر آسیب از نوع کشیدگی و پارگی رباط‌ها است و در زمره نیمه دررفتگی‌ها طبقه بندی می‌شود.
- دررفتگی پیچیده آرنج: در این نوع از دررفتگی، صدمات شدیدی به استخوان‌ها وارد شده و رباط‌ها نیز ممکن است آسیب زیادی را دریافت کرده باشند. در این نوع از دررفتگی ممکن است که فقط استخوان‌ها از جای خود خارج شده باشند و یا با شکستگی استخوان نیز روبه‌رو شده باشیم.
- دررفتگی شدید آرنج: در این نوع از دررفتگی به عروق و اعصاب اطراف آرنج نیز آسیب وارد شده است و نیازمند مداخله پزشکی فوری هستیم.
در برخی از موارد دررفتگی‌ها بیمار ممکن است که حس دست خود را از دست داده باشد یا نتوانید نبض بیمار را در مچ دست احساس کنید. این اتفاق بدین معنی است که شریان‌ها و اعصاب ناحیه آرنج به شدت آسیب دیده هستند و در این شرایط باید هر چه سریع‌تر درمان توسط پزشک فوق تخصص دست آغاز شود.
همچنین یکی از علائم بسیار مهم در دررفتگی آرنج کودکان این است که کودک سعی می‌کند از دست خود کمتر استفاده کند و آن را درکنار بدن خود نگه می‌دارد.
علل دررفتگی مفصل آرنج دست
دررفتگی مفصل آرنج بسته به سن بیمار می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد.
عمده‌ترین دلیل دررفتگی مفصل آرنج در بزرگسالان عبارت است از:
- زمین خوردن: وقتی که افراد به سمت زمین سقوط می‌کنند، سعی می‌کنند با استفاده از دست خود از شدت ضربه بکاهند. در این شرایط در صورتی که دست در حالت باز قرار داشته باشد، بیشترین فشار به استخوان بازو وارد شده و احتمال دررفتگی را در آن افزایش خواهد داد.
- تصادفات رانندگی: در هنگام تصادفات رانندگی و پرتاب شدن سرنشینان به جلو نیز، افراد سعی می‌کنند که از دستان خود برای کاهش شدت ضربه استفاده کنند. در این شرایط نیز احتمال دررفتگی آرنج وجود دارد.
در کودکان نیز افتادن بر روی زمین و بر روی دستان باز، ممکن است به دررفتگی کامل آرنج یا نیمه دررفتگی آرنج منجر شود. علاوه بر این مورد، می‌توان دلایل زیر را نیز برای دررفتگی آرنج کودکان عنوان کرد:
- بلند کردن کودک: بلند کردن و تاب دادن کودکان در حالتی که ساعد آن‌ها گرفته شده است، می‌تواند منجر به دررفتگی آرنج آن‌ها شود.
- کشیدن ناگهانی: در صورتی که به صورت ناگهانی و با نیروی زیاد دست کودک کشیده شود (مثلا در هنگام پریدن از روی ارتفاع) احتمال دررفتگی بسیار بالا خواهد بود.
باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که ۳ دلیل زیر نیز می‌تواند ریسک دررفتگی را تا حد زیادی افزایش دهد:
- ژنتیک: بعضی از افراد به صورت ژنتیکی رباط‌های ضعیف‌تری نسبت به افراد عادی دارند.
- فعالیت‌های ورزشی خاص: بعضی از فعالیت‌های ورزشی مانند ژیمناستیک یا وزنه برداری می‌تواند فشار مضاعفی را به آرنج وارد کرده و شانس دررفتگی را افزایش دهد.
- سن: به صورت کلی افراد با سن کمتر بیشتر از بزرگسالان دچار دررفتگی آرنج می‌شوند.
تشخیص دررفتگی آرنج به چه صورت است؟
پزشک معالج در ابتدا شرح حال کاملی را از بیمار گرفته و شروع درد در آرنج را از وی خواهد پرسید. در صورتی که درد در مفصل آرنج بعد از یک سانحه اتفاق افتاده باشد، یک عکس رادیولوژی می‌تواند کمک زیادی به تشخیص درست بیماری کند.
پزشک سعی می‌کند با گرفتن نبض بیمار، احتمال صدمه به شریان‌ها و عروق بیمار را بررسی کند. همچنین از بیمار خواسته می‌شود تا دست خود را در جهات مختلف حرکت داده تا دامنه حرکتی فعال آن بررسی شود.
در صورتی که پزشک به آسیب به شریان‌های دست مشکوک باشد، ممکن است یک عکس آرتریوگرام نیز برای بیمار تجویز کند.
به صورت کلی یک رادیوگرافی ساده می‌تواند دررفتگی‌ها و شکستگی‌های احتمالی در آرنج را به وضوح نشان دهد.
روش درمان دررفتگی آرنج چیست؟
روش درمان دررفتگی آرنج ارتباط مستقیمی با میزان و نوع آسیب دارد. ولی به صورت کلی پیشنهاد می‌شود که در سریع‌ترین حالت آرنج دست به صورت دستی و یا جراحی توسط یک فرد آموزش دیده جا انداخته شود. فرصت طلایی برای جا انداختن مفصل آرنج حداکثر ۳ هفته پس از وقوع آسیب است. جا انداختن آرنج به یکی از ۲ روش زیر انجام می‌شود:
جا انداختن به روش بسته
در این روش پزشک معالج بدون باز کردن مفصل و با انجام مانورهای خاص سعی می‌کند استخوان‌ها را در محل درست خود قرار دهد. در صورتی که بیمار درد زیادی نداشته باشد یا بتواند درد را تحمل کند، این کار در مطب و با تجویز داروهای ضد درد انجام می‌شود. در غیر این صورت ممکن است که بیمار به اتاق عمل برده شده و تحت یک بیهوشی مختصر جا انداختن مفصل انجام شود.
بعد از جا انداخت مفصل، دست درون یک آتل قرار داده شده و برای ۴ هفته بی حرکت خواهد شد.
جا انداختن به روش باز
در صورتی که شدت دررفتگی زیاد باشد و یا همزمان با دررفتگی، شکستگی آرنج نیز اتفاق افتاده باشد، عمل جراحی برای بیمار به عنوان گزینه درمانی پیشنهاد می‌شود. در این حالت بیمار در اتاق عمل تحت بیهوشی قرار گرفته و استخوان‌ها در راستای مناسب قرار می‌گیرند.
در صورتی که شکستگی در استخوان وجود داشته باشد، ممکن است که جراحی دست با پین انجام شده و با استفاده میله‌ها یا پین‌های مختلف، استخوان‌ها در کنار یکدیگر فیکس شوند.
درمان‌های دیگر
بعد از اینکه مفصل آرنج جا اندازی شد، یک یا چند درمان زیر نیز توسط پزشک تجویز خواهد شد:
- دارو درمانی: برای کاهش درد یا التهاب، داروهای مسکن و ضد التهاب تجویز خواهد شد که باید به صورت مرتب مصرف شود.
- استراحت دادن: از بیمار خواسته می‌شود تا از دست آسیب دیده خود استفاده نکند و آن را در یک آتل گردنی (اسلینگ) قرار دهد.
- فیزیوتراپی: بعد از گذشت ۴ هفته معمولا فیزیوتراپی برای افزایش دامنه حرکتی آرنج و افزایش قدرت عضلات تجویز خواهد شد.
درمان خانگی دررفتگی آرنج دست
در صورتی که مشکوک به دررفتگی آرنج هستید باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و درمان خود را آغاز کنید. دررفتگی مفصل آرنج یک مشکل جدی پزشکی است و نمی‌توان آن را به صورت خانگی درمان کرد.
برای کاهش درد و تورم می‌توانید از کمپرس یخ استفاده کنید. کمپرس یخ در روزهای ابتدایی آسیب به آرنج می‌تواند درد شما را کاهش دهد.
در صورتی که مشکوک به دررفتگی آرنج هستید، در ابتدا سعی کنید که دستان خود را به صورت کامل باز و یا بسته کنید. در صورتی که مفصل آرنج شما از حد خاصی بیشتر حرکت نکرد و یا درد شدیدی را احساس کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین از آوردن فشار و یا سعی در جا انداختن آرنج به تنهایی و یا با کمک دیگران جدا خودداری کنید. زیرا اعصاب و شریان‌های زیادی از ناحیه آرنج عبور کرده و به مچ دست و انگشتان شما می‌رسند. در صورتی که فشار بیش از حد و یا اشتباهی را به استخوان‌های آرنج خود بیاورید، احتمال آسیب دیدن این شریان‌ها بسیار بالا است.
سخن نهایی
مفصل آرنج بعد از مفصل شانه مهمترین و منعطف‌ترین مفصل انسان است که در صورت آسیب حرکات بیمار را به شدت محدود می‌کند. در صورتی که مشکوک به دررفتگی آرنج و یا نیمه دررفتگی آرنج هستید، فرصت طلایی درمان را از دست ندهید و هر چه سریع‌تر به یک پزشک فوق تخصص دست مراجعه کنید.
برای دریافت نوبت آنلاین می‌توانید از همین جا اقدام نمایید و یا با تماس با شماره تلفن ۰۹۳۶۷۷۷۷۵۵۷ نوبت خود را به صورت تلفنی دریافت کنید.
در صورت وجود هر گونه سوال یا ابهامی کافیست از طریق بخش نظرات همین صفحه سوالات خود را از ما پرسیده و سعی می‌کنیم در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما باشیم.
منبع: pennmedicine.org
