سندروم دکوروان یا دکرون که با نام سندروم مادران شیرده نیز شناخته می‌شود، بیماری‌ای است که در آن تاندون‌های متصل به انگشت شست دچار التهاب شده و این التهاب دردی را در قاعده انگشت شست و ناحیه مچ دست به وجود می‌آورد.
هنوز به صورت دقیق دلیل به وجود آمدن این بیماری در انسان مشخص نیست ولی می‌توان گفت که فشار آوردن بیش از حد به دست و انجام کارهای تکراری می‌تواند شانس ابتلا به این سندروم را افزایش دهد. درمان این بیماری معمولا به شیوه غیر جراحی با دارو، تزریق و ورزش امکان پذیر است و به ندرت برای درمان آن عمل جراحی پیشنهاد می‌شود.
در این مطلب به صورت کامل در مورد بیماری سندروم دکوروان که یکی از بیماری‌های با شانس ابتلای بالا برای کاربران کامپیوتر و گیمرها است، می‌پردازیم و روش تشخیص و درمان آن را به شما خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.
سندروم دکوروان چیست؟
سندروم دکوروان که با نام سندروم دکرون یا سندروم مادران شیرده نیز شناخته می‌شود، به حالتی گفته می‌شود که در آن انگشت شست دست و قاعده آن دچار درد شده و کار را برای فرد مبتلا به بیماری سخت می‌کند.
این بیماری دردی را در مچ دست منتشر کرده که بیشتر این درد در قاعده انگشت دست احساس می‌شود. باید توجه داشت که سندروم دکرون را نباید با سندروم تونل کارپال اشتباه گرفت و این دو بیماری با اینکه شباهاتی به یکدیگر دارند، از یکدیگر متفاوت هستند و روش درمان آن‌ها نیز متفاوت است.
بیماری سندروم دکوروان یا تنوسینوویت تاندون مچ دست، زمانی اتفاق می‌افتد که ۲ تاندون متصل به انگشت شست دست دچار التهاب می‌شوند. تاندون‌ها، ماهیچه‌ها را به استخوان متصل کرده و به ما اجازه می‌دهند که انگشت شست خود را خم و راست کنیم. این تاندون‌ها به قاعده انگشت شست متصل شدند. به همین دلیل در هنگام درگیر شدن دست با این سندروم، بیشترین درد در قاعده انگشت مشاهده می‌شود.
تاندون‌هایی که در این بیماری درگیر می‌شوند، تاندون‌های آبداکتور پولسیس لانگوس APL و اکستانسور پولسیس برویس EBP هستند. این دو تاندون به ما اجازه می‌دهند که انگشت شست خود را از انگشتان دیگر خود دور کرده و آن را خم و راست کنیم. این دو تاندون از ساعد ما شروع شده و بعد از عبور کردن از مچ دست به انگشت شست دست ما می‌رسند. تاندون‌ها با یک غلاف نرم به نام سینوویم پوشانده شده که تاندون‌ها توسط این غلاف هم تغذیه می‌شوند و هم می‌توانند بر روی آن‌ها بلغزند.
هرگونه التهاب بر روی این غلاف و یا آسیب فیزیکی به آن‌ها باعث می‌شود که حرکت تاندون در آن‌ها دچار مشکل شده و در نهایت باعث خشکی یا احساس درد در انگشت دست خواهد شد.
به همین دلیل به این بیماری آسیب به غلاف تاندون‌های انگشت شست نیز گفته می‌شود. بیماری سندروم دکرون اولین بار توسط یک جراحی سوئیسی به نام Fritz de quervain در سال ۱۸۹۵ شناخته شده و به نام ایشان نام گذاری شده است.
این بیماری با نام‌های شست بلک بری و شست گیمرها هم معروف است. از آنجایی که شست در بازی‌های ویدیویی بیشترین کاربرد را دارد، این بیماری در گیمرها به دفعات اتفاق می‌افتد.
علائم سندروم دکوروان
بیماری دکوروان علائم و نشانه‌های زیر را دارد که می‌تواند به پزشک برای تشخیص دقیق بیماری کمک کند:
- وجود یک درد سریع و مبهم در قاعده انگشت شست و مچ دست
- وجود التهاب در قاعده انگشت شست
- عدم کنترل انگشت شست
- افتادن وسایل از دست و نداشتن قدرت در انگشت شست
- بیشتر شدن درد در هنگام انجام کارهایی مانند محکم گرفتن اشیا
- احساس صدا یا تق تق در هنگام تکان دادن انگشت شست
توجه کنید که بعضی از بیماری‌های دیگر نیز علائمی مشابه با سندروم دکوروان دارند و پزشک بر اساس مشاهدات و معاینات فیزیکی دیگر، احتمال وجود این بیماری‌ها را نیز بررسی خواهد کرد. مثلا شکستگی استخوان اسکافوئید نیز می‌تواند باعث ایجاد درد مچ دست شود و نباید با این سندروم اشتباه گرفته شود.
همچنین بیماری دیگری به نام آرتریت انگشت شست نیز وجود دارد که نشانه اصلی آن، درد در قاعده انگشت شست دست است که ممکن است با سندروم دکوروان اشتباه گرفته شود. درمان این بیماری عمل شست دست است که در مطلب دیگری به صورت مفصل توضیح داده‌ایم.
اگر به تصویر بالا دقت کنید، محل احساس درد در سندروم دکرون به صورت کامل نمایش داده شده است. اگر انگشت شست خود را از انگشتان دیگر دور کنید، یک ناحیه مثلثی شکل گود رفته، در پایین انگشت شست به وجود می‌آید. در دو سمت این مثل تاندون‌های شست حرکت می‌کنند و در صورت وجود التهاب، درد در این ناحیه به وجود می‌آید.
علت بیماری دکوروان چیست؟
هنوز علت دقیق این بیماری مشخص نشده است و نمی‌توان به قطعیت گفت که این بیماری به چه دلیلی در بعضی از افراد به وجود می‌آید. ولی با توجه به تحقیقات انجام شده و همچنین بررسی دقیق بیماران مختلف، می‌توان گفت که سبک زندگی و استفاده از انگشتان و مچ دست با شدت و تکرار زیاد می‌تواند یکی از علل اصلی درگیر شدن افراد به این بیماری محسوب شود.
از جمله علل بیماری سندروم دکوروان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افرادی با سن بالای ۴۰ سال
- بانوان به خصوص بانوانی که به تازگی زایمان کردند
- افرادی با شغل هایی که از دست و مچ دست خود کار زیادی می‌کشند
- آسیب‌های فیزیکی یا شکستگی‌ها در ناحیه انگشتان و مچ
- تغییرات هورمونی در بارداری
یکی از نام‌های این بیماری، سندروم درد مچ دست مادران شیرده است. از آنجایی که مادران در ماه‌های ابتدایی به دنیا آوردن فرزند باید به صورت متمادی فرزند خود را بلند کرده و به نوزاد شیر دهند، یکی از بیماری‌های متداولی که آن‌ها را درگیر می‌کند، سندروم دکوروان است که معمولا بعد از طی این دوره به صورت خود به خود بهبود می‌یابد.
در مطلب دیگری با نام درد مچ دست در بارداری به صورت کامل در مورد این بیماری صحبت کردیم و به شما پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را نیز مطالعه نمایید.
اگر بخواهیم دقیق‌تر عوامل دخیل در این بیماری را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که افرادی با شغل‌های زیر نیز بیشتر از بقیه افراد به این سندروم دچار می‌شوند:
- باغبان‌ها
- انجام ورزش‌های راکتی مثل بدمینتون، تنیس و حتی گلف
- نوازندگان گیتار، پیانو و سازهای زهی
- تایپیست‌ها و کاربران کامپیوتر
- گیمرها مخصوصا بازیکنان حرفه‌ای که روزانه بیش از ۸ ساعت بازی می‌کنند
- بیماری‌های دیگر مانند آرتریت روماتوئید
اگر به دنبال راه پیشگیری از این بیماری هستید باید بدانید که تنها راه پیشگیری از این بیماری اصلاح سبک زندگی شما و افزودن ورزش برای بهتر شدن وضعیت جسمی شما خواهد بود. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که به بدن خود زیاد فشار نیاورید و از انجام کارهای گفته شده به دفعات و تکرار زیاد پرهیز کنید.
توجه داشته باشید که عدم درمان به موقع بیماری ممکن است باعث بیشتر شدن التهاب تاندون شما شده و به مرور زمان شانس پارگی تاندون انگشت شست دست شما را افزایش دهد.
تشخیص سندروم دکرون به چه صورت است؟
بیمار به احتمال زیاد با تجربه درد در انگشت شست یا محدوده مچ دست به پزشک مراجعه می‌کند. گیمرها و کسانی که به بازی‌های کامپیوتری علاقه‌مند هستند، بعد از حدود ۱ هفته درد در انگشت شست، به پزشک ارتوپد فوق تخصص دست مراجعه کرده و درد خود را برای ایشان توضیح می‌دهند.
معمولا بیماران در زمان گرفتن اشیا ممکن است به دلیل نداشتن قدرت بر روی انگشت شست، شی از دستشان بیافتد و یا در زمان چرخاندن مچ دست، احساس درد کنند.
گرفتن شرح حال بیمار و همچنین زمان‌هایی که درد در بیمار به صورت فزاینده افزایش پیدا می‌کند، به پزشک کمک می‌کند تا بتواند بهترین تشخیص را درمان بیماری انجام دهد. بعد از گرفتن شرح حال ممکن است برای بعضی از بیماران که سابقه تروما (ضربه) دارند، درخواست شود که عکس با اشعه ایکس (رادیولوژی) گرفته شده تا بتوان احتمال شکستگی در دست یا شکستگی مچ دست را رد کرد.
استفاده از MRI نیز می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند ولی به دلیل اینکه راه‌های راحت‌تر و دقیق‌تری برای تشخیص این بیماری وجود دارد، معمولا تا زمانی که از نتایج آزمون‌های دیگر استفاده نشود، MRI پیشنهاد نمی‌شود.
بعد از اینکه احتمال شکستگی استخوان رد شد، یکی از تست‌هایی که کمک زیادی به تشخیص این بیماری می‌کن،. تست فینکلشتاین است.
تست فینکلشتاین چیست؟
تست فینکلشتاین یا Finkelstein Test یکی از آزمایش‌های مهم برای تشخیص سندروم دکرون است. در این تست فشار بر روی ۲ تاندون انگشت شست وارد می‌شود تا التهاب یا تنوسینوویت تشخیص داده شود. آزمایش به این شکل و بدون هیچ ابزاری انجام می‌شود:
- پزشک فوق تخصص دست از شما می‌خواهد که دست خود را بر روی میز قرار دهید و مچ دست شما خارج از میز و به طوری باشد که انگشت شست به سمت بالا قرار بگیرد. در این حالت باید دست در ریلکس‌ترین حالت ممکن و به صورت آویزان از لبه میز قرار بگیرد. اگر تاندون‌های شما التهاب زیادی داشته باشد، در همین حالت هم درد خواهید داشت.
- اگر دردی نداشته باشید، پزشک به آرامی دست شما را گرفته و به سمت پایین فشار می‌دهد. در صورت وجود درد، می‌توان سندروم دکوروان را تشخیص داد.
- اگر در مرحله ۲ نیز درد نداشته باشید، پزشک انگشت شست را به داخل کف دست جمع کرده و کمی مچ را به سمت پایین هدایت می‌کند. در این حالت تاندون‌های شست شما کشیده شده و اگر دردی را احساس کنید، سندروم دکرون شما مثبت تلقی خواهد شد.
آزمون دیگری نیز با نام آیشهوف Eichhoff وجود دارد که به دلیل به وجود آوردن درد در بافت‌های اطراف و مثبت کردن کاذب این آزمایش، از آن صرف نظر می‌شود.
آزمون فینکلشتاین یک آزمون دقیق پزشکی است و معمولا به تشخیص دقیق این بیماری کمک بسیار زیادی می‌کند.
درمان سندروم دکوروان
برای درمان بیماری به ندرت از جراحی استفاده می‌شود و معمولا با استفاده از روش‌های غیر تهاجمی نسبت به درمان آن اقدام می‌شود. روش درمان غیر جراحی این بیماری معمولا ۱ یا ترکیبی از چند روشی است که در ادامه به شما گفته خواهد شد.
۱- اصلاح سبک زندگی
اگر درد شما در مواقعی خاصی افزایش پیدا می‌کند (مثلا در هنگام زیاد بازی کردن یا بغل کردن نوزاد برای شیر دادن) از شما خواسته می‌شود که برای مدت زمان ۱ الی ۲ ماه شدت فعالیت را کاسته و با متعادل کردن سبک زندگی خود به تاندون‌ها و غلاف آن اجازه دهید تا التهاب در آن‌ها کمتر شود.
معمولا مادران شیردهی که به این بیماری دچار می‌شوند، بعد از گذشت دوران شیردهی به صورت خود به خود بیماری آن‌ها درمان خواهد شد.
۲- تجویز داروهای ضد درد و التهاب
استفاده از داروهایی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن می‌تواند به کاهش التهاب و به تبع آن کاهش درد در بیمار کمک بسیار زیادی کند. این داروها باید به صورت مرتب و به دستور پزشک استفاده شود و از وی خواسته می‌شود که تا اتمام دوره درمان، مصرف داروها را قطع نکنند. معمولا از داروها در کنار یک روش دیگر استفاده می‌شود زیرا مصرف بلند مدت داروهای مسکن باعث ایجاد مشکلات گوارشی مانند زخم معده خواهد شد.
۳- بستن دست با بریس و آتل
حرکت زیاد مچ دست و انگشت شست، بیماری سندروم دکرون را بدتر خواهد کرد. به همین دلیل با بستن مچ دست و انگشت شست، با کاهش حرکت آن التهاب به مرور زمان کاهش یافته و بیماری درمان خواهد شد. البته باید در نظر داشته باشید که اگر بعد از درمان مجددا به دستان و مچ دست خود فشار زیادی بیاورید، احتمال برگشت بیماری وجود دارد.
۴- تزریق کورتون
تزریق کورتون در بیش از ۵۰ درصد از موارد به کاهش درد و التهاب در تاندون‌های انگشت شست منجر خواهد شد. در این شرایط کورتون به صورت مستقیم به داخل تاندون تزریق شده و از بیمار خواسته می‌شود که تمرینات ورزشی خاصی را انجام داده و از بی حرکت نگه داشتن آن جلوگیر کند تا کورتون بر روی تمامی تاندون تاثیر بگذارد.
۵- فیزیوتراپی انگشت شست و مچ
فیزیوتراپی یکی از بهترین روش‌های درمانی غیر تهاجمی و غیر جراحی است که می‌تواند برای درمان این بیماری انجام شود. ورزش‌ها و وسایلی که در فیزیوتراپی استفاده می‌شود، با کاهش التهاب و همچنین تقویت عضلات پیرامون مچ دست، باعث درمان این سندرم خواهد شد. از جمله کارهایی که در فیزیوتراپی برای درمان سندروم دکرون انجام می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیدلینگ یا سوزن خشک
- مگنت تراپی
- لیزردرمانی
- آزاد سازی مایوفاشیال
- تمرینات ورزشی برای تقویت عضله
- موج درمانی و گرما درمانی
- اولتراساند
- الکتروتراپی و تنس
جراحی سندروم دکرون
درمان سندروم دکوروان با استفاده از جراحی به ندرت انتخاب شده و برای کسانی انجام خواهد شد که آسیب به دست و مچ دست آن‌ها بسیار بالا بوده است. این جراحی به صورت بیهوشی عمومی در بیمارستان انجام می‌شود (ممکن است در بعضی از موارد با بی حسی انجام شود) و پزشک ابتدا سعی می‌کند محل التهاب غلاف تاندون را شناسایی کرده و از همان بخش آن را باز خواهد کرد. سپس بخشی که غلاف را تحت فشار قرار داده با چاقوی جراحی باز کرده و فشار از روی تاندون برداشته خواهد شد.
بلافاصله بعد از برداشتن فشار، بیمار احساس درد کمتری خواهد داشت و تاندون به درستی می‌تواند در جای خود بلغزد. پس از انجام عمل، از بیمار خواسته خواهد شد که ورزش‌های خاصی را انجام داده و یا ممکن است برای درمان تکمیلی به فیزیوتراپی ارجاع داده شود.
جراحی سندروم دکوروان به صورت مرحله به مرحله به شکلی است که در ادامه برای شما توصیف خواهیم کرد:
- در طول عمل، بیمار بر روی کم خود خوابیده و دست خود را در کنار بدن قرار خواهد داد. اگر قرار بر بی حسی باشد، بر روی محدوده عمل، داروی بی حسی تزریق خواهد شد. ممکن است که جراح بیمار را بیهوش نیز کند.
- سپس تمام محل جراحی و قسمت‌های پایین و بالای دست به صورت کامل با استفاده از بتادین یا ضدعفونی کننده‌های دیگر، استریل خواهد شد.
- بعد از اینکه دست بیمار بی حس شد، جراح دست بر روی قاعده انگشت شست یک قسمت نسبتا کم را برش خواهد داد. سپس محل فاشیا (محافظ غلاف تاندون) را که از تاندون‌ها محافظت می‌کند را شناسایی خواهد کرد. بعضی از جراحان برای عمل جراحی از روش لیزری یا آندوسکوپی استفاده می‌کنند که در آن طول برش بسیار کمتر خواهد بود و ابزاری که در سر آن‌ها دوربین وجود دارد، به درون بدن هدایت شده و تصاویر بر روی یک مانیتور به نمایش گذاشته می‌شود.
- جراح سپس با ایجاد برشی ظریف بر روی فاشیا، فشار را از روی تاندون بر خواهد داشت. این کار با نهایت دقت باید انجام شود تا به تاندون‌ها و اعصابی که از آن محل عبور می‌کند، آسیبی نرسد.
- سپس محل جراحی بخیه زده شده و به صورت کامل پانسمان خواهد شد.
- در نهایت بعد از گدشت چند ساعت و اطمینان حاصل کردن از اینکه بیمار در شرایط مناسبی است، وی مرخص شده و به منزل خواهد رفت.
سخن نهایی
بیماری سندروم دکرون یکی از بیماری‌هایی است که بعد از انقلاب صنعتی و افزایش فشار بر روی کارگران و همچنین کار کشیدن بیش از حد از دست و مچ دست بیشتر خود را نشان داده است. معمولا این بیماری با استراحت دادن و دارو درمانی برطرف خواهد شد و نیازی به جراحی نخواهد داشت ولی به شما پیشنهاد می‌کنیم که دردهای انگشتان و مچ دست خود را جدی گرفته و سریعا نسبت به تشخیص و درمان آن اقدام کنید.
منبع: mayoclinic.org
