درد مچ دست در بارداری، کلید واژه‌ای است که بانوان باردار به تعداد زیادی در دوران بارداری و حتی پس از زایمان آن را در اینترنت جستجو می‌کنند. ما قبلا در مطلب دیگری تمامی دلایل درد مچ دست را به طور کامل به شما گفته بودیم و پیشنهاد میکنیم که این مطلب را نیز مطالعه کنید ولی در این مطلب به صورت اختصاصی می‌خواهیم در مورد علت درد مچ دست در بارداری و بعد از زایمان صحبت کنیم.
پس اگر به دنبال پاسخ قطعی برای درد گرفتن مچ دست در بارداری یا درمان درد مچ دست بعد از زایمان هستید، با ما همراه باشید.
علت درد مچ دست در بارداری
بارداری و حاملگی میتواند تاثیر بسیار زیادی بر روی تمامی اندام‌های انسان بگذارد. بزرگ کردن یک جنین در داخل بدن نیازمند انرژی بسیار زیادی است که باید توسط خون در کل بدن حرکت کند و تمامی اعضای بدن مادر و حتی مفاصل را تحت فشار قرار می‌دهد. در این بین احتباس مایعات در بدن میتواند بر روی حرکت تاندون‌ها و مفاصل فشار زیادی را وارد کرده و یکی از بیماری‌هایی که معمولا ممکن است بدن مادران را درگیر کند، سندروم تونل کارپال است.
این بیماری که جز آسیب‌های دست طبقه بندی شده باعث تحت فشار قرار گرفتن عصب مدین که از شانه تا کف دست حرکت کرده خواهد شد. عصب مدین از داخل محفظی به نام تونل کارپال که در مچ دست واقع شده است، عبور می‌کند. با توجه به وجود مایعات زیاد در بدن، ممکن است که تونل کارپال تنگ شده و این عصب را تحت فشار قرار دهد. با تحت فشار قرار گرفتن آن معمولا ما حس درد یا بی حسی را در کف دست و مخصوصا انگشت‌های کوچک و حلقه خود خواهیم داشت که در صورت شدید شدن سندروم، کار کردن با دست برای ما سخت‌تر خواهد شد
از علائم سندروم تونل کارپال می‌توان به:
- احساس درد در دست چپ یا راست در بارداری یا گرفتن دست مخصوصا در هنگام شب
- بی حسی و سخت تر شدن برداشتن اجسام
- گزگز و سوزن سوزن شدن انگشتان
- احساس داشتن ضعف در انگشت و کف دست
اشاره کرد.
توجه داشته باشید که درد مچ دست میتواند علل دیگری نیز داشته باشد که باید توسط پزشک متخصص با دقت بررسی شود. علت درد مچ دست در بارداری میتواند دلایلی غیر از تنگی کانال مچ دست نیز داشته باشد.
درد شدید مچ دست در بارداری
مشکل درد مچ دست در بارداری که بر اثر تنگی عصب مچ دست ممکن است به وجود بیاید، معمولا در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری بیشتر رخ می‌دهد. ولی ممکن است در ۳ ماهه اول بارداری مخصوصا برای مادرانی که قبلا نیز این مشکل را در حاملگی‌های قبلی خود داشته‌اند به وجود بیاید. علاوه بر بارداری، افرادی با سوابق زیر ممکن است بیشتر از بقیه به درد مچ دست مبتلا شوند:
- بانوانی که سابقه کار زیاد با انگشتان خود را دارند
- سابقه ابتلا به سندروم تونل کارپال
- سابقه خانوادگی ابتلا به تنگی کانال مچ دست
- داشتن اضافه وزن و عدم رعایت تغذیه سالم
- داشتن سابقه ضربه به مچ دست یا بیماری‌های مفصلی مثل روماتیسم
به عنوان یک سوال متداول در نظر داشته باشید که سندروم تونل کارپال بر روی جنین تاثیر نمی‌گذارد و بیشتر باعث درد و ناراحتی مادر خواهد شد.
علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب در بارداری نیز میتواند سندروم تونل کارپال باشد. درد انگشتان دست در بارداری نیز میتواند از علائم سندروم تونل کارپال باشد. همانطور که بالاتر در مورد علائم سندروم تونل کارپال گفتیم، احساس سوزن سوزن شدن و مور مور شدن در انگشتان دست از علائم این بیماری هستند.
در صورتی که بیماری در شرایط شدید باشد، درد در انگشتان دست با شدت بیشتری احساس خواهد شد و مادر باردار به راحتی نمی‌تواند از انگشتان خود استفاده کند. این شرایط میتواند به بی حسی انگشتان دست در بارداری نیز منجر شود.
درمان درد مچ دست در بارداری
درد انگشتان دست در بارداری ممکن است برای بعضی از افراد غیر قابل تحمل شود و نتوانند کارهای شخصی خود را به تنهایی انجام دهند. در این موارد باید با حفظ آرامش خود، در ابتدا موضوع را با پزشک فوق تخصص دست مطرح کنید تا نظر ایشان را برای درمان درد مچ دست خود جویا شوید. مشورت با پزشک زنان و زایمان نیز میتواند راه‌های مختلفی را برای درمان پیش روی شما بگذارد.
در صورتی که شدت درد زیاد باشد، معمولا روش جراحی برای رفع بیماری پیشنهاد می‌شود که البته این موضوع به شرایط بیمار بستگی دارد. عمل جراحی کانال مچ دست به منظور آزاد کردن عصب و رفع تنگی، مشکلی را برای جنین به وجود نمی‌آورد ولی معمولا در موارد متوسط یا خفیف این کار به بعد از زایمان موکول می‌شود. زیرا بعد از زایمان بسیاری از بیماران در طول ۱ سال بهبودی را تجربه خواهند کرد.
به صورت کلی بسته به شرایط بیمار، پزشک معالج روش‌های زیر را برای درمان و تخفیف علائم بیماری پیشنهاد می‌دهد. مچ درد در بارداری نسبتا شایع است ولی می‌توان با انجام موارد زیر، تا مقدار زیادی از درد آن را کاست.
کنترل وزن و رژیم سالم غذایی
اگر اضافه وزن داشته باشید، احتمال ابتلا به بیماری افزایش یافته و تورم مچ دست شما نیز بیشتر خواهد بود. در این موارد پیشنهاد می‌شود که با رعایت یک رژیم غذایی سالم، وزن خود را کنترل کرده تا تورم و التهاب کمتری را تجربه کنید. با کم کردن قند، چربی و نمک میتوانید فشار خون خود را متعادل کرده و با مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه در طول روز کالری مورد نیاز خود را دریافت کنید. در کنار این موارد حتما برای نوشیدن مایعات برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید.
استفاده از آتل مچ دست
استفاده از آتل مخصوصا در طول شب میتواند به شما کمک کند که وضعیت مچ خود را در هنگام خواب کنترل کرده و فشار را از روی عصب مدین بردارید. شما میتوانید با خوابیدن به سمت پهلو و قرار دادن دست در کنار خود وضعیت آن را در راستای بدن خود حفظ کنید و فشار را بر روی تونل کارپال کاهش دهید.
استفاده از کمپرس سرد یا گرم
استفاده از کمپرس سرد یا گرم میتواند باعث کاهش درد شما شده و احساس آرامش بیشتری را برای شما به ارمغان بیاورد. برای این کار توجه داشته باشید که یخ را مستقیما بر روی پوست خود قرار ندهید و از یک حوله یا پارچه استفاده کنید. زیرا سرد شدن بیش از حد دست نیز میتواند اعصاب و عضلات شما را درگیر و حساس کند.
ورزش و ماساژ دست
ورزش های سندروم تونل کارپال در صورتی که تحت نظر یک متخصص انتخاب و انجام داده شود، میتواند در حالت‌های خفیف بیماری، کمک زیادی به شما کند. در این ورزش‌ها هدف کاهش فشار بر روی مچ دست و کاهش التهاب تونل کارپال است. علاوه بر این ماساژ دادن کف دست و مچ دست میتواند علائم بیماری مانند درد و بی حسی را تا حد زیادی کاهش دهد.
دارو درمانی
استفاده از دارو های مسکن و ضد التهاب میتواند علائم این بیماری را کاهش داده و از درد بیمار بکاهد. در مواردی ممکن است که پزشک با تزریق مستقیم استروئید به داخل تونل کارپال سعی کند تا التهاب را کاهش دهد که با توجه به باردار بودن بیمار، این مورد با پزشک زنان و زایمان مشورت خواهد شد.
قبل از اینکه به ادامه مطلب برویم توجه داشته باشید که ورزش برای باز شدن دهانه رحم میتواند به زایمان راحت‌تر شما نیز کمک بسیار زیادی کند.
درد مچ دست و انگشتان در بارداری
تا اینجا سعی کردیم تا به طور کامل در مورد تمامی عوامل و درمان‌های ممکن صحبت کنیم ولی موارد زیر را به عنوان نکته تکمیلی در نظر بگیرید.
انجام کارهای زیر و یا رعایت مواردی که در ادامه به شما گفته خواهد شد، میتواند درد شما را کاهش دهد:
- دست خود را بالاتر از قلب خود نگه دارید.
- دست خود را در موقعیت طبیعی (خم نشده) نگه دارید.
- اگر پشت میز کار می‌کنید یا کار دفتری دارید، هر ۲۰ دقیقه استراحتی به دستان خود بدهید.
- بر روی سمتی بخوابید که دست‌تان درد نمی‌کند.
- از یخ‌درمانی یا شستن دست با آب سرد استفاده کنید.
از انجام کارهای زیر نیز اجتناب کنید:
- کارهای تکراری که باعث افزایش درد شما شده را انجام ندهید.
- از برداشتن اشیای سنگین خودداری کنید.
- از انجام کارهای تکراری پرهیز کنید.
- دست خود را تا جایی که میتوانید خم نکنید و به آن فشار نیاورید.
با انجام کارهای زیر میتوانید از تورم خود بکاهید:
- هر موقع میتوانید، دراز بکشید و پای خود را بالا نگه دارید.
- مصرف نمک را کاهش دهید.
- ناحیه دردناک را با استفاده از باند کشی ببندید.
آیا پس از زایمان درد مچ دست بر طرف خواهد شد؟
پس از زایمان سطح مایعات در بدن کاهش یافته و علائم بیماری در طول زمان کمتر خواهد شد. ولی با توجه به اینکه مادران بعد از زایمان باید کارهایی از قبیل در آغوش گرفتن فرزند، شیر دادن و تعویض پوشک نوزاد را به طور مستمر انجام دهند و فشار زیادی به مچ دست در این شرایط وارد می‌شود، میتواند بیماری را بدتر کرده و یا به بیماری‌های دیگری نیز مبتلا شوند. پیشنهاد میکنیم که اگر به تازگی فرزند خود را به دنیا آوردید، در هنگام بلند کردن کودک فشار کمتری به مچ خود بیاورید و از روش‌های مختلف برای جا به جایی نوزاد خود استفاده کنید. یکی از بیماری‌هایی که ممکن است در این دوره باعث ایجاد درد در مادران شود، سندروم دکوروان است.
علت درد مچ دست پس از زایمان
سندروم دکوروان یا سندروم درد مچ دست مادران شیرده بیماری‌ای است که غالبا مادران شیرده به آن مبتلا می‌شوند و باعث درد شدید در مچ دست راست یا چپ آن‌ها خواهد شد. مادرانی که نوزاد خود را مرتب بغل می‌کنند و به مچ دست خود فشار زیادی برای انجام کارها وارد می‌کنند، معمولا بیشتر از بقیه افراد به این بیماری مبتلا شده و طبق آمار معمولا این بیماری در هفته چهارم الی ششم پس از زایمان بیشتر دیده می‌شود.
از علائم سندروم دکوروان می‌توان به:
- وجود درد در انگشت شست
- تورم در پایین انگشت شست
- بیشتر شدن درد در هنگام کار کردن با دست
اشاره کرد.
علت درد مچ دست بعد از زایمان اگر به دلایل آسیب‌های فیزیکی و یا تروما نباشد، باید هر چه سریع‌تر توسط پزشک فوق تخصص دست بررسی شود.
سخن نهایی
امیدواریم که توانسته باشیم تمام دلایل درد مچ دست در بارداری و بعد از زایمان را به شما گفته باشیم. دوران بارداری شرایط ویژه‌ای را برای مادران به وجود خواهد آورد و بهتر است که بعد از دیده شدن هرگونه علائم آزاردهنده‌‌ای آن را با پزشک خود در میان گذاشته و در صورت نیاز در همان ابتدای بیماری نسبت به درمان آن اقدام کنید. توجه کنید که در حالتی که درد مچ دست شدید و غیر قابل تحمل باشد، درمان قطعی سندروم تونل کارپال، عمل جراحی است که با نظر پزشک قابل انجام است.
به هر حال خوشحال می‌شویم که سوالات خود را از بخش نظرات از ما پرسیده و سعی میکنیم که در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما باشیم.
منبع: pregnancybirthbaby.org.au
سوالات متداول
آیا ابتلا به سندروم تونل کارپال برای جنین مضر است؟
خیر این بیماری به جنین آسیبی نمیرساند و بیشتر باعث درد و ناراحتی مادران خواهد شد.
آیا ورزش کردن میتواند درمان مناسبی برای درمان سندروم تونل کارپال در بارداری باشد؟
در موارد خفیف با ورزش و ماساژ میتوانید علائم بیماری و درد را تا میزان زیادی کاهش دهید. ولی توصیه میکنیم که قبل از هر کاری این موضوع را با پزشک مطرح کرده و ورزشهای پیشنهاد شده توسط ایشان را انجام دهید.
آیا بیماری سندروم تونل کارپال بعد از زایمان خود به خود بر طرف خواهد شد؟
معمولا علائم بیماری بعد از زایمان تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد. ولی اگر شما بعد از زایمان از مچ دست خود کار زیادی بکشید ممکن است که بیماری با شدت بیشتری برگشته یا به بیماری‌های دیگری نظیر سندروم دکوروان مبتلا شوید.
برای دست درد در بارداری چه کنیم؟
پیشنهاد ما به شما این است که در ابتدا این موضوع را با پزشک زنان و زایمان خود مطرح کنید و سپس با انجام کارهای خانگی مانند استراحت دادن به مچ دست و همچنین رعایت رژیم غذایی مناسب، درد خود را کنترل کنید. در صورتی که درد مچ دست شما غیر قابل تحمل بود، بهتر است به یک پزشک فوق تخصص دست مراجعه کنید.
آیا درد دست در بارداری طبیعی است؟
با توجه به آمار می‌توان گفت که بانوان بسیار زیادی در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بارداری خود به درد مچ دست مبتلا خواهند شد.
علت درد انگشتان دست بعد از بیدار شدن از خواب در بارداری چیست؟
از علل اصلی درد انگشت دست بعد از بیدار شدن از خواب در بارداری می‌توان به بیماری سندروم تونل کارپال اشاره کرد.
