بریدگی تاندون انگشت شست دست با توجه به موقعیت مکانی آن از پارگی بقیه تاندون‌های دست محتمل است. برخورد دست با یک شی تیز مانند چافو می‌تواند ریسک پارگی تاندون شما را افزایش داده و در این شرایط در صورتی که با عدم توانایی کنترل انگشت شست روبه‌رو شدید، باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرده و روند درمان خود را آغاز کنید.
در این مطلب به طور کامل در مورد بریدگی تاندون انگشت شست دست صحبت کرده و می‌خواهیم روش‌های درمان آن را به شما معرفی کنیم. پس با ما همراه باشید.
آناتومی انگشت شست دست
انگشت شست انسان با شکل منحصر به فرد خود، می‌تواند در مقابل ۴ انگشت دیگر ما قرار گرفته و به ما اجازه می‌دهد که بتوانیم اجسام مختلف را در دستان خود گرفته و کارهای مختلفی را انجام دهیم. انگشت شست ما دارای چند تاندون مختلف است. تاندون‌های بافت‌های محکمی هستند که عضلات و ماهیچه‌های ما را به استخوان متصل کرده و به ما اجازه خم و راست کردن استخوان را می‌دهند.
در جواب به سوال تاندون انگشت شست دست کجاست باید بگوییم در انگشت شست ما ۴ تاندون زیر قرار دارند:
- تاندون APL: این تاندون از سمت استخوان رادیال که در نزدیکی شست قرار دارد عبور کرده و بعد از عبور از مچ دست به استخوان متاکارپال انگشت شست متصل شده و به ما اجازه می‌دهد که انگشت شست را از انگشتان دیگر خود دور کنیم.
- تاندون EPB: این تاندون هم مانند APL به ما کمک می‌کند که بتوانیم انگشت شست خود را از بقیه انگشتان خود دور کنیم. در صورتی که این دو تاندون دچار التهاب یا تورم شوند، بیماری‌ای با نام سندروم دکوروان رخ می‌دهد.
- تاندون FPL: این تاندون از ساعد ما شروع شده و بعد از عبور از تونل کارپال مچ دست به دورترین بند استخوان انگشت شست چسبیده و به ما کمک می‌کند انگشت شست خود را خم کنیم.
- تاندون: EPL: این تاندون نیز از ساعد شروع شده و به بند آخر انگشت شست می‌رسد و به ما اجازه می‌دهد که انگشت شست خود را صاف کنیم.
در صورتی که هر کدام از این تاندون‌ها دچار آسیب، نیمه پارگی یا پارگی شوند، ما با مشکل حرکتی روبه‌رو خواهیم شد و سریعا باید روند درمان خود را آغاز کنیم. پارگی تاندون انگشت شست دست احتمالی برابر بای پارگی بقیه تاندون‌های دست دارد.
علل بریدگی تاندون انگشت شست
دلایل مختلفی برای پاره شدن تاندون‌های انگشت شست وجود دارد که در اینجا به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- برخورد جسم برنده: در صورتی که دست شما در ناحیه انگشت شست یا ساعد با یک جسم تیز مانند چاقو، شیشه شکسته یا نرده فلزی تیز دچار پارگی شود، ممکن است تاندون انگشت شست شما پاره شود.
- حرکات ناگهانی: اگر انگشت شست شما به دلایل مختلفی با یک حرکت ناگهانی خم شود، ممکن است فشار زیادی به تاندون وارد شده و این فشار بیشتر از حد توان آن باشد.
- ورزش‌های رزمی: در ورزش‌های رزمی مانند جودو که بازیکن باید لباس حریف را محکم بگیرد، فشار زیادی بر روی انگشتان به خصوص انگشت شست وجود دارد. در صورت انجام یک حرکت سریع یا پرفشار ممکن است تاندون‌های انگشت شست، توانایی مهار انگشت را نداشته باشند و با پارگی تاندون انگشت شست مواجه شویم.
علاوه بر موارد بالا بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت روماتوئید نیز می‌تواند باعث ضعیف شدن تاندون‌ها شده و با فشار کمی زمینه پارگی آن‌ها فراهم شود.
علائم پارگی تاندون انگشت شست
وجود تورم در ناحیه انگشت شست و مچ دست می‌تواند نشانه آسیب به تاندون‌های انگشت شست باشد.
اگر در هنگام حرکت دادن انگشت شست با درد یا سوزش نیز روبه‌رو شدید ممکن است که این موضوع به دلیل این باشد که تاندون انگشت شست شما دچار آسیب شده است. وقتی که تاندون انگشت شست شما آسیب دیده است، احتمالا حتی در بلند کردن یک لیوان آب دچار مشکل خواهید بود و ضعف زیادی را در انگشت خود احساس خواهید کرد.
پارگی تاندون انگشت شست چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص دقیق پارگی تاندون شست باید به یک پزشک فوق تخصص دست و یا پزشک ارتوپد مراجعه کنید. در ابتدا شرح حال شما گرفته خواهد شد و از شما سوالاتی در مورد زمان شروع درد، علائمی که دارید و اینکه چه زمانی درد شما بیشتر می‌شود پرسیده خواهد شد.
سپس پزشک با دقت دست شما را معاینه خواهد کرد و از شما می‌خواهد انگشتان خود را خم و راست کرده و انگشت شست خود را به داخل و خارج حرکت دهید. محدودیت حرکتی مخصوص در زمان خم کردن انگشت شست می‌تواند یک نشانه مهم از آسیب دیدگی تاندون انگشت شست شما باشد.
سپس برای اینکه تشخیص دقیق‌تری داده شود از شما خواسته خواهد شد که یک عکس رادیولوژی و یا MRI گرفته تا احتمال شکستگی انگشتان دست شما نیز بررسی شود.
درمان پارگی تاندون انگشت شست دست
برای درمان پارگی تاندون انگشت شست دست باید در ابتدا مقدار آسیب مشخص شود.
در صورتی که آسیب شما از نوع پارگی‌های خفیف و یا نیمه پارگی باشد و شما بتوانید انگشت خود را به درستی حرکت دهید، پزشک از شما خواهد خواست که برای مدتی به دست خود استراحت دهید و درمان‌های غیر جراحی زیر برای شما تجویز خواهد شد.
استراحت دادن به دست
پزشک از شما می‌خواهد که حرکات انگشت شست خود را محدود کرده و ممکن است از یک آتل برای محدودیت بیشتر حرکت انگشت شما استفاده کند. این آتل فقط انگشت شست شما را در بر خواهد گرفت و به بدن شما اجازه می‌دهد تا تاندون شما در مرور زمان ترمیم شود.
داروهای مسکن و ضد التهاب
پزشک شما برای کاهش درد و التهاب داروهایی مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز خواهد کرد و باید طبق دستور پزشک به صورت مرتب ان‌ها را مصرف کنید. با کاهش تورم، درد شما نیز کاهش یافته و بدن شما فرصت بیشتری برای ترمیم تاندون خواهد داشت.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به شما کمک خواهد کرد که قدرت از دست رفته انگشتان دست خود را بازیابید و در این مسیر با استفاده از روش‌های زیر قدرت عضلات و انعطاف پذیری انگشت شست شما تقویه خواهد شد.
- استفاده از تحریک الکتریکی
- استفاده از التراساند
- استفاده از گرما و سرما درمانی
- ورزش‌های مخصوص انگشت شست
جراحی تاندون انگشت شست
اگر تاندون انگشت شست شما به صورت کامل پاره شده باشد و نتوانید انگشت خود را خم و راست کنید، تنها گزینه درمانی برای شما جراحی است. جراحی باید حداکثر ۱ هفته پس از آسیب دیدن تاندون شما انجام شده تا شانس بازیابی توان حرکتی را داشته باشید.
در صورتی که جراحی پارگی تاندون دست شما به تعویق بیافتد ممکن است که نتوان این جراحی را انجام داد و جراحی پیچیده‌تری برای درمان باید انتخاب شود.
در این عمل، جراح فوق تخصص دست بر روی پوست شما برشی خواهد زد و دو سر تاندون را پیدا کرده و با استفاده از بخیه به یکدیگر محکم خواهد کرد. با توجه به حالت کشسانی تاندون‌ها، ممکن است که نیاز به پیوند تاندون نیز وجود داشته باشید که در صورت نیاز این کار با استفاده از تاندون‌های دیگر بدن شما در حین جراحی انجام خواهد شد. به این شیوه، تاندون ترانسفر گفته می‌شود.
در ویدیو بالا، جراحی تاندون فلکسور انگشت یکی از بیماران را مشاهده می‌کنید که به دلیل برخورد کف دست با جسم برنده با پارگی تاندون روبه‌رو شده و جراح برای درمان این آسیب، دو سر تاندون را به یکدیگر بخیه زده است.
مدت زمان درمان پارگی تاندون دست بسته به آسیب شما متغیر است. تاندون ترمیم شده بسیار حساس است و باید طبق دستور پزشک تا زمانی که تاندون جوش نخورده است، از آن مراقبت شود. حدودا ۳ ماه طول خواهد کشید که تاندون شما بتواند به قدرت و انعطاف سابق خود برسد. در طول درمان از شما خواسته خواهد شد که به فیزیوتراپی مراجعه کرده و تحت نظر یک فیزیوتراپیست ورزش‌ها و کارهای خاصی را انجام داده تا بتوانید زودتر سلامتی خود را بازیابی کنید.
در صورتی که به دستورات پزشک خود عمل نکنید، احتمال پارگی تاندون انگشت شست نیز وجود دارد و در این صورت جراحی مجدد برای شما برنامه ریزی خواهد شد.
شرایط بعد از عمل جراحی تاندون انگشت شست
بعد از جراحی تاندون باید از آتل یا گچ گرفته شده بر روی انگشت شست خود مراقبت کنید. آتل یا گچ به رطوبت حساس است و ممکن است دوام خود را از دست دهد. پس در صورتی که می‌خواهید به حمام بروید، دست خود را در داخل یک کیسه نایلونی قرار دهید.
در صورتی که آتل شما شل یا سفت شد، به جراح خود اطلاع دهید تا با دقت بیشتری آتل شما بررسی شده و در صورت وجود ورم، نسبت به اصلاح آن اقدام شود. بعد از باز شدن آتل انگشت شست شما، از شما خواسته خواهد شد که ورزش‌های مشخصی را در منزل خود به صورت مرتب انجام دهید.
شما باید به صورت مرتب و طبق برنامه ورزش‌های خود را انجام داده تا بتوانید قدرت را به دست خود برگردانید و انعطاف انگشتان را افزایش دهید.
جای بخیه دست شما باید به دور از رطوبت بماند و در صورتی که به جای برش جراحی دسترسی دارید، به طور مرتب آن را چک کنید و از عفونت کردن آن مراقبت کنید. معمولا ۱۰ الی ۱۴ روز طول خواهد کشید تا جای بخیه‌های روی پوست شما بهبود یابند.
بعد از عمل ترمیم تاندون دست و باز کردن آتل، می‌توانید طبق جدول زمانبندی زیر، کارهای سبک تا پیشرفته را انجام دهید:
- کارهای سبک ( از هفته شش جراحی به بعد): کارهایی از قبیل گرفتن تلفن همراه در دست، پرداخت پول، بازی کردن با کارت، بستن زیپ و بند کفش، نوشتن و استفاده از کنترل
- کارهای متوسط ( از هفته ۸ جراحی به بعد): نقاشی کردن، باز کردن در قوطی کنسرو، استفاده از چنگال و قاشق، کشیدن جوراب به پا، تمیز کردن ظروف، باز کردن دکمه لباس و استفاده از پیچ گوشتی
- کارهای شدید ( از هفته ۱۰ به بعد): استفاده از چاقو، اتو کشیدن، بلند کردن کودک، بلند کردن جعبه‌ها، شستن لباس با دست، آشپزی کردن
مراقبت‌های بعد از عمل تاندون انگشت دست به اندازه روش ترمیم و جراحی تاندون اهمیت دارد و باید با دقت انجام شود.
نشانه پارگی مجدد تاندون یا عفونت چیست؟
اگر نشانه‌های زیر را مشاهده کردید، به پاره شدن یا عفونت داشتن تاندون انگشت شست خود شک کنید و بلافاصله با پزشک خود، تماس بگیرید:
- گرمای دست در هنگام لمس کردن
- افزایش درد دست
- بوی عجیب از بخیه دست
- تورم غیر طبیعی
منبع: assh.org و cuh.nhs.uk
