پارگی تاندون های دست

پارگی تاندون دست به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن تاندون‌های خم و راست کننده انگشتان دست به دلایل مختلفی دچار پارگی یا نیمه پارگی شده و ما نمی‌توانیم به درستی از انگشتان خود استفاده کنیم.

اکثر علل پارگی تاندون‌های کف دست به دلیل زخمی شدن با یک شی تیز مانند چاقو است و معمولا بانوان خانه‌دار بیش از سایر افراد دچار این مشکل خواهند شد.

در این مطلب به صورت کامل در انواع پارگی‌های تاندون کف دست صحبت خواهیم کرد و برای شما توضیح خواهیم داد که این پارگی‌ها چه علائمی دارند و روش درمان آن‌ها چیست.

توجه شود که منظور از پارگی تاندون دست یا پارگی تاندون کف دست، پارگی یا آسیب به تاندون‌هایی است که به انگشتان ما متصل هستند.

آناتومی تاندون‌های کف دست

تاندون‌ها به بافت قوی و طناب مانندی اطلاق می‌شوند که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. تاندون‌ها از ماهیچه‌های ساعد به مچ دست و در نهایت به داخل کف دست می‌روند و در آنجا به استخوان‌های کوچک انگشتان و شست می‌چسبند. تاندون‌های دست در دو ناحیه از جمله بالا و پایین هستند. تاندون‌های که در بالا قرار دارند، «تاندون‌های بازشونده» نامیده می‌شوند که انگشتان را صاف می‌کنند. تاندون‌های که در پایین هستند، «تاندون‌های فلکسور» نام دارند که وظیفه خم کردن انگشتان را انجام می‌دهند. هر انگشت دو تاندون خم کننده دارد، اما انگشت شست فقط یک تاندون خم کننده دارد. پارگی تاندون انگشت شست دست می‌توان هم در تاندون‌های خم کننده و هم در تاندون حرکت دهنده جانبی آن اتفاق بیافتد.

تاندون‌های خم کننده انگشتان از طریق یک تونل محکم در مچ دست به نام غلاف تاندون عبور می‌کنند. غلاف از ساختار تاندون‌های فلکسور محافظت کرده و در عین حال اتصال آن به استخوان‌ها را تضمین می‌کند. علیرغم وجود غلاف محافظ، تاندون‌های خم کننده همچنان می‌توانند آسیب ببینند، زیرا درست زیر پوست انگشتان قرار دارند. پارگی تاندون دست اغلب در تاندون‌های فلکسور رخ می‌دهد که می‌تواند باعث پاره شدن جزئی یا کامل آنها شود که خم کردن انگشتان آسیب دیده را غیرممکن کند.

در عکس بالا خطوط آبی نشان دهنده تاندون‌ها، خطوط قرمز نشان دهنده رگ‌ها و خطوط زرد نشان دهنده رشته‌های عصبی است.

علت پارگی یا کشیدگی تاندون دست

طبق مطالعات، شایع‌ترین علت آسیب به تاندون فلکسور، پارگی است. پارگی تاندون کف دست می‌تواند بریدگی عمیق تاندون‌های واقع در انگشتان باشد. همچنین این آسیب ممکن است به صورت جدا شدن تاندون از استخوان نیز رخ دهد. علاوه بر این، انواع پارگی تاندون دست را می‌توان به عنوان بریدگی یا پارگی جزئی یا کامل طبقه بندی کرد.

بیشتر آسیب دیدگی‌های تاندون‌های انگشتان دست به تاندون‌های فلکسور آسیب می‌زند!

پارگی جزئی تاندون فلکسور همچنان به ساختار آسیب دیده اجازه می‌دهد تا کمی خم شود یا حرکت کند، البته با درد زیاد همراه است. از طرف دیگر، پارگی کامل تاندون به این معنی است که تاندون‌های فلکسور از دو انتهای پاره شده‌اند. حرکت دادن انگشتان، مچ دست یا ساعد در صورت پارگی کامل تاندون‌ها غیرممکن است.

وقتی تاندون‌های فلکسور پاره می‌شوند، بیشتر از یکدیگر دور می‌شوند، زیرا مانند نوارهای لاستیکی تحت کشش هستند؛ بنابراین، برخلاف سایر بافت‌های عضلانی، تاندون‌ها نمی‌توانند به طور مستقل بهبود یابند. دو علت اصلی در پارگی تاندون دست وجود دارند که به شرح زیر هستند:

• آسیب‌های بسته: اگر نیروی بیش از حد به تاندون وارد شود، پارگی رخ می‌دهد. یک مثال خوب از پارگی، «انگشت راگبی» است که بازیکنان راگبی مستعد آن هستند. تاندون‌ها همچنین به دلیل آرتریت روماتوئید مستعد پارگی سریع هستند.
• آسیب‌های باز: این آسیب‌ها شایع‌ترین نوع آسیب تاندون فلکسور هستند و به دلیل نفوذ شی تیز به تاندون، معمولاً بریدن ناشی از چاقو یا تکه شیشه ایجاد می‌شوند.

همچنین توجه داشته باشید که کار سخت و ورزش‌های سنگین نیز می‌توانند فشار زیادی را به انگشتان وارد کنند و باعث ایجاد پارگی تاندون انگشتان و حتی شکستگی انگشتان دست شوند.

به صورت کلی دلایل زیر می‌تواند باعث پارگی تاندون کف دست شود:

1. سقوط روی دست و فشار زیاد به انگشتان
2. کارهای تکراری با انگشتان به دفعات زیاد
3. تاندونیت یا کشیدگی و التهاب تاندون‌ها
4. پوکی استخوان و تراکم پایین استخوانی مخصوصا در سنین بالا
5. بیماری التهاب مفاصل مانند روماتیسم مفصلی
6. بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت
7. کمبود ویتامین مخصوصا ویتامین C
8. مصرف برخی از داروها مانند داروهای کورتونی

بیماری آرتریت روماتوئید باعث ضعیف شدن بیش از حد تاندون‌های فلکسور شده و ممکن است با کمترین فشار وارد شده به انگشت، پارگی در این تاندون انگشت به وجود بیاید.

علائم کشیدگی و پارگی تاندون دست

سطح آسیب تاندون، به محل و شدت آسیب بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر آسیب در تاندون انگشت اشاره ایجاد شود تنها روی آن انگشت تاثیر می‌گذارد. از طرف دیگر، پارگی تاندون‌ها در مچ دست ممکن است باعث ناتوانی در خم کردن یک یا چند انگشت شود. پارگی تاندون کف دست می‌تواند علائم زیرا نشان دهد:

• ناتوانی در خم کردن یک یا چند مفصل انگشتان
• درد هنگام خم کردن انگشتان
• بی‌حسی یا گزگز در نوک انگشتان
• بریدگی یا آسیب در کف دست (معمولاً نزدیک ناحیه خم شدگی انگشتان)
• حساسیت انگشتان در کف دست

اگر دست شما با یک شی تیز مانند چاقو دچار بریدگی شود، بسته به محلی که چاقو وارد دست شده، ممکن است یک یا دو تاندون فلکسور انگشت شما دچار پارگی شود.

ویدیو بالا حاوی عمل تاندون فلکسور سطحی خانمی است که بر اثر یک حادثه دچار پارگی شده و در حین عمل، فیلمبرداری شده است. تاندون فلکسور می‌تواند به اشکال زیر دچار پارگی شود:

• اگر بریدگی در سمت کف دست و بند انتهایی انگشت باشد، ممکن است یک تاندون فلکسور شما پاره شود.
• اگر بریدگی در بند میانی انگشت شما اتفاق بیافتد، می‌تواند هم تاندون فلکسور سطحی و عمقی شما را دچار پارگی متوسط یا عمیق کند.
• اگر بریدگی در بند آخر انگشت شما اتفاق بیافتد، ممکن است یک یا دو تاندون فلکسور شما را پاره کند ولی معمولا فقط تاندون فلکسور سطحی دچار پارگی می‌شود.
• اگر بریدگی در ناحیه مچ دست باشد و در نزدیکی تونل کارپال اتفاق بیافتد، ممکن است یک یا چند تاندون از چند انگشت را به صورت همزمان تحت تاثیر قرار دهد.

تاندون‌های اکستانسور یا باز کننده انگشتان دست نیز می‌توانند دچار پارگی شوند. مهمترین علامت پارگی تاندون‌های اکستانسور انگشتان دست، عدم توانایی در راست کردن انگشتان است. البته با توجه به ساختار پیچیده‌ این تاندون، ممکن است حتی پس از پارگی کامل بیمار بتواند برای چند روز انگشتان خود را صاف کند و به همین دلیل بسیار مهم است که در صورت ورود شی برنده به ناحیه پشت دست، حتما یک پزشک با دقت آسیب را معاینه کرده و در صورت هرگونه شک به بریدگی تاندون، درمان را آغاز کند.

تاندون‌های اکستانسور در ناحیه انگشتان بسیار ظریف بوده و اگر دچار پارگی شوند، جراحی دقیق‌تری را نیاز دارد که فقط توسط یک جراح فوق تخصص دست باید انجام شود. در حالی که ترمیم تاندون‌ها در بخش پشت دست راحت‌تر می‌باشد.

تشخیص پارگی تاندون دست

اگر فکر می‌کنید تاندون کف دست شما پاره شده است و علائم فوق را مشاهده کردید باید فوراً به متخصص ارتوپدی دست مراجعه کنید. برای بریدگی‌های عمیق مهم است که برخی از اقدامات مانند استفاده از کمک‌های اولیه را در حالی که منتظر تیم اورژانس هستید، انجام دهید. این اقدامات عبارتند از:

• استراحت دادن به ناحیه آسیب دیده و استفاده از یخ برای کاهش تورم
• باند پیچی با پارچه تمیز برای جلوگیری از خونریزی در ناحیه آسیب دیده

پزشک شما آسیب را به صورت فیزیکی بررسی می‌کند تا نوع و شدت را تایید کند. معاینه ممکن است شامل بررسی فیزیکی ناحیه آسیب دیده برای مشاهده قدرت حرکتی انگشتان، میزان تحرک و شدت آسیب باشد. علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند اشعه ایکس یا MRI را برای بررسی دقیق‌تر وجود شکستگی استخوان یا آسیب‌های دیگر به بافت‌های مجاور تجویز کند.

ممکن است که با خود فکر کنید که دردی که در انگشتان خود احساس می‌کنید، دردی موقتی است در صورتی که اگر بعد از گذشت ۱ روز درد شما کاهش پیدا نکرد و توانایی کنترل طبیعی انگشتان خود را نداشتید، باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و زمان طلایی درمان را از دست ندهید.

زمانی طلایی درمان پارگی تاندون‌های دست، تا ۷۲ ساعت بعد از بروز آسیب است. دلیل اینکه نمی‌توان مدت زیادی برای ترمیم تاندون صبر کرد این است که تاندون انگشت با توجه به حالت کشی که دارد، در طول زمان عقب رفته و این حالت کشسانی را از دست خواهد داد و عملا بعد از ۱ هفته، نمی‌توان آن را به سر دیگر تاندون کشید و پیوند زد.

برای تشخیص پارگی تاندون‌، پزشک از شما می‌خواهد که انگشتان خود را به شکلی که در ادامه می‌گوییم خم کنید تا مشخص شود که کدام تاندون شما دچار پارگی شده است:

1. وقتی که تاندون فلکسور سطحی شما پاره می‌شود، وقتی دست را در حالت طبیعی و بدون فشار می‌گیریم، انگشتی که دچار پارگی تاندون شده، صاف می‌ماند.
2. وقتی تاندون فلکسور عمقی پاره شده است، بیمار نمی‌تواند که بند انگشت نهایی خود را خم کند. در این حالت پزشک انگشت بیمار را از دو بند پایینی گرفته و از بیمار می‌خواهد که بند آخر خود را خم کند. در صورتی که وی نتواند این کار را انجام دهد، دچار پارگی تاندون فلکسور عمقی شده است.
3. اگر تاندون فلکسور سطحی پاره شده باشد، بیمار نمی‌تواند انگشت خود را از بند میانی خم کند.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، پارگی تاندون فلکسور در انگشت حلقه رخ داده و انگشت بیمار در حالت کشیده قرار دارد.

درمان غیر جراحی پارگی تاندون دست

متخصص ارتوپد نوع آسیب تاندون (جزئی یا کامل) را ارزیابی می‌کند و استراتژی درمانی خود را بر اساس آن ارائه می‌دهد. به طور معمول، گزینه‌های درمانی بین غیر جراحی یا جراحی متفاوت است. پزشک ممکن است برای بریدگی‌های جزئی با کمتر از ۶۰ درصد عرض تاندون، روش‌های غیر جراحی را انتخاب کند. این روش‌ها می‌توانند شامل مراقبت از زخم، آتل و فیزیوتراپی باشند.

درمان غیر جراحی معمولاً با یک آتل گچی یا پلاستیکی انجام می‌شود. سپس یک برنامه فیزیوتراپی محافظت ‌شده طی چند روز پس از عمل شروع می‌شود. برنامه درمانی پس از ترمیم تاندون بسیار مهم است و حداقل به اندازه خود عمل اهمیت خواهد داشت، بنابراین پیروی دقیق دستورالعمل‌های فیزیوتراپی ضروری است. هدف این است که تاندون به آرامی در تونل حرکت کند تا از چسبیدن آن به دیواره‌های تونل جلوگیری شود.

در صورتی که پارگی‌تاندون‌های دست شما جزیی باشد، می‌توانید یک رژیم غذایی مناسب را رعایت کنید که در صفحه برای ترمیم تاندون دست چی بخوریم؟ به صورت کامل در این مورد توضیح دادیم.

جراحی پارگی تاندون کف دست

اکثر موارد آسیب تاندون فلکسور نیاز به جراحی دارند به خصوص اگر بریدگی بیش از ۶۰ درصد از عرض تاندون باشد. جراح ارتوپد ممکن است شما را تحت بیهوشی عمومی قرار دهد تا انتهای تاندون پاره شده را با جراحی بخیه بزند. در حین عمل، دو انتهای تاندون مقابل هم قرار می‌گیرند و یک بخیه قوی به نام «بخیه مرکزی» برای بستن انتهای تاندون به هم استفاده می‌شود. بخیه از یک نخ نایلونی یا پلیمری سخت ساخته شده است و برای گرفتن تاندون در دو طرف به کار گرفته می‌شود.

اگر بخیه بیش از حد نزدیک به ناحیه برش قرار گیرد، ممکن است باعث برش شود. همین امر در مورد ترمیم تاندون فلکسور نیز صادق است؛ جراحان از ۴ رشته بخیه به جای ۲ رشته استفاده می‌کنند و بخیه‌ها دورتر از انتهای بریده شده قرار می‌گیرند. پس از جراحی، دست آسیب دیده بیمار در یک آتل قرار می‌گیرند تا از تاندون‌های ترمیم شده محافظت شود. استفاده از آتل برای حداقل ۵ تا ۶ هفته تجویز می‌شود. پس از آن، بازگشت تدریجی برای حرکت دادن دست با فیزیوتراپی شروع می‌شود. بهبودی حداقل ۱ تا ۳ ماه طول می‌کشد تا فرد به فعالیت‌های عادی بازگردد.

مدت زمان درمان پارگی تاندون دست به موارد زیادی بستگی دارد که پزشک شما معمولا در این مورد به شما اطلاعاتی را خواهد داد.

عوارض درمان پارگی تاندون دست

هدف درمان پارگی کف دست، حفاظت از تاندون و بازیابی حرکت انگشتان است. با این حال، درمان ممکن است با عوارضی به شرح زیر همراه باشد:

انقباض فلکشن انگشت

اگرچه هدف درمان بازیابی حرکت کامل در انگشت یا انگشتان آسیب دیده است، اکثر بیماران پس از ترمیم تاندون فلکسور، توانایی صاف کردن کامل انگشت را به اندازه جزئی از دست می‌دهند. این موضوع معمولاً بر عملکرد یا نتیجه نهایی تأثیر نمی‌گذارد و اغلب موضوعی کوتاه مدت محسوب می‌شود.

پارگی ترمیم تاندون

علیرغم مراقبت‌های انجام شده برای ایجاد یک ترمیم قوی و محافظت از بهبودی، برخی از ترمیم‌های تاندون پاره می‌شوند. این مشکل می‌تواند یک موضوع فنی در ترمیم باشد یا معمولاً از فشار وارد به تاندون تحت بهبودی رخ می‌دهد. پارگی ترمیم معمولاً با احساس از دست دادن فوری حرکت در انگشت همراه است. در این شرایط نیاز به جراحی دوباره است.

تشکیل چسبندگی

در جایی که حرکت ضعیف است یا در جایی که آسیب اولیه به جای بریدگی، له شدگی بوده است، بافت اطراف تاندون شاید آسیب دیده باشد. این موضوع باعث می‌شود حرکت تاندون بسیار محدود شود، اگرچه ممکن است فرد همچنان قدرت حرکت کامل انگشتان را داشته باشد. در مواردی که چسبندگی مشکل اصلی باشد، جراحی توصیه می‌شود. فیزیوتراپی پس از جراحی برای جلوگیری از چسبندگی تجویز می‌شود.

مراقبت‌های پس از درمان پارگی تاندون دست

اکثر متخصصان ارتوپدی برنامه توانبخشی را به عنوان بخشی حیاتی از روند بهبود تاندون توصیه می‌کنند. توانبخشی به بازوها و دست‌های شما قدرت و عملکرد طبیعی را باز می‌گرداند. با این حال توصیه می‌شود در کنار فیزیوتراپی کارهای زیر را نیز انجام دهید:

• محل جراحی را تمیز و خشک نگه دارید. هر دستورالعمل خاص مراقبت از زخم را که توسط پزشک ارائه شده است، دنبال کنید.
• داروهای مسکن تجویز شده را طبق دستور مصرف کنید. هرگونه درد، تورم یا علائم عفونت غیرعادی را به پزشک خود گزارش دهید.
• برای محافظت از تاندون در حال بهبود در طول فعالیت، از آتل یا بریس‌ها استفاده کنید. از وارد کردن فشار بیش از حد به ناحیه ترمیم شده خودداری کنید.
• سیگار کشیدن می‌تواند روند بهبودی را مختل کند. در طول دوره نقاهت، سیگار را ترک کنید یا حداقل آن را کاهش دهید.
• یک رژیم غذایی متعادل و مغزی بخورید. بدن خود را هیدراته (آبرسانی) نگه دارید و استراحت کافی داشته باشید.

در صفحه مراقبت‌های پس از عمل تاندون انگشت دست به صورت مفصل در مورد مراقبت‌های پس از عمل صحبت کردیم و ورزش‌های مهم را نیز به شما معرفی کردیم که به شما پیشنهاد می‌کنیم این صفحات را نیز مطالعه نمایید.

اگر نمی‌دانید که فیزیوتراپی به درد شما می‌خورد یا نه و این سوال را در ذهن دارید که آیا فیزیوتراپی دست ضرر دارد، باید به شما بگوییم که فیزیوتراپی دست یکی از مهمترین بخش‌های ترمیم تاندون دست است که باید طبق نظر پزشک و در زمان مناسب انجام شود تا از خشکی انگشتان جلوگیری شود.

منبع: pinaccle و oceanortho